ANALIZA PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNICH I ICH WPŁYW NA ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM

Głównym celem artykułu jest dokonanie analizy korzyści wynikających z płatności bezpośrednich
i ich wpływ na rozwój obszarów wiejskich w województwie podkarpackim, analizy
korzyści z wybranych działań programów PROW 2004–2006 oraz PROW 2007–2013 oraz
dokonanie oceny poziomu zadowolenia beneficjentów z tych programów. Podjęto takŜe problem
kształtu WPR po 2013 roku, jest to bowiem waŜny aspekt z punktu widzenia polskiego
sektora rolnego jako elementu polskiej gospodarki. Istotnym elementem wpływającym od roku
2004 na sytuację dochodową polskiego rolnictwa są dopłaty bezpośrednie. Płatności bezpośrednie
do gruntów rolnych funkcjonują w ramach I Filaru Wspólnej Polityki Rolnej Unii
Europejskiej . Podstawową funkcją tej formy finansowania jest wsparcie dochodów z działalności
rolniczej.W opracowanych propozycjach kształtu WPR po 2013 roku najtrudniejszym
zadaniem okazało się zrównanie poziomu dopłat we wszystkich krajach członkowskich.
W ramach programu PROW 2004–2006 województwo podkarpackie było odbiorcą 3,6% całej
kwoty przeznaczonej dla tego programu, z czego ponad 23% stanowiły płatności w ramach
ONW, a po około 18% otrzymali renciści strukturalni i gospodarstwa niskotowarowe. Wsparcie
w ramach przedsięwzięć rolnośrodowiskowych stanowiło ponad 9%, a w ramach zalesień
ponad 5% otrzymanej przez województwo kwoty. Najmniejszy procent stanowiły wypłaty
w ramach wspierania dostosowywania gospodarstw do standardów unijnych (3,5%). Rolnicy
z województwa podkarpackiego w latach 2004–2012 otrzymali w sumie 3 mld złotych dopłat
bezpośrednich. Dopłaty unijne poprzez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
otrzymuje co roku średnio 117 tys. rolników z tego województwa. Najwięcej środków finansowych
jest kierowanych do rolników w postaci jednolitej płatności obszarowej oraz krajowych
płatności uzupełniających (przede wszystkim do grupy upraw podstawowych i do płatności
zwierzęcej) oraz oddzielnej płatności cukrowej. Płatności bezpośrednie róŜnorodnie
wpływają na rozwój obszarów wiejskich w województwie podkarpackim. Istnieją moŜliwości
lepszej alokacji płatności bezpośrednich na obszarach wiejskich w tym województwie. W badaniach
wykazano, Ŝe poziom zadowolenia beneficjentów z moŜliwości wykorzystania tych
środków jest bardzo zróŜnicowany. Opinię, Ŝe sytuacja nieznacznie się poprawiła, wyraziło
61,01% respondentów, a zdecydowaną poprawę zauwaŜyło 17,56% badanych właścicieli gospodarstw
z województwa podkarpackiego. Dotacje unijne dla sektora rolnictwa wpływają na
poprawę konkurencyjności polskiego sektora rolnictwa.

Pełny tekst (pdf)

[1] Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, www.minrol.gov.pl.
[2] Szumski S., Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,
Warszawa 2007.
[3] Mickiewicz B., Mickiewicz A., Problematyka dopłat bezpośrednich w rolnictwie polskim
w latach 2004–2010, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, Wydawnictwo Uniwersytetu
Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2011/2.
[4] Marks-Bielska R., Babuchowska K., Funkcjonowanie systemu dopłat bezpośrednich w Polsce
i w innych krajach UE, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, Wydawnictwo
Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2010/3.
[5] KrzyŜanowski J.T., Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej. Wybrane Zagadnienia, Wydawnictwo
SGGW, Warszawa 2009.
[6] Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, www.arimr.gov.pl.