POLSKA WSCHODNIA – PRZYCZYNY I SKUTKI MIGRACJI A PERSPEKTYWY ROZWOJU SPOŁECZNOGOSPODARCZEGO

W artykule przedstawiono problematykę rozwoju Polski Wschodniej, identyfikując wybrane
problemy oraz oceniając perspektywy rozwoju w średnim i długim okresie. Zakresem
analizy objęto terytorium wyodrębnione jako kierunek szczególnej interwencji w Programie
Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW). Obejmuje on województwa: świętokrzyskie,
podkarpackie, lubelskie, podlaskie i warmińsko-mazurskie.
Identyfikując problemy rozwojowe, skupiono się na zjawisku, które dotyka systemy gospodarcze
o niŜszym niŜ otoczenie poziomie rozwoju. Polega ono na stopniowym odpływie
kapitału mobilnego (inwestycyjnego i ludzkiego). Utrudnia to uruchomienie i utrwalenie
procesów koncentracji kapitału w ośrodkach miejskich leŜących w słabiej rozwiniętych regionach.
Jednym ze skutków takiego stanu jest stopniowe zwiększanie się dystansu rozwojowego
pomiędzy regionami. Szczególnym zagroŜeniem jest formułowanie się w pobliŜu terytoriów
słabiej rozwiniętych centrów wzrostu o zasięgu ponadregionalnymi. Polska
Wschodnia graniczy z trzema takimi ośrodkami – Kraków na południu, Warszawa w centrum
oraz Trójmiasto na północy.
Oddziaływanie pręŜnych ośrodków miejskich widoczne jest zarówno w odniesieniu do
przedsiębiorstw (przenoszenie siedziby do większych miast, głównie do Warszawy) oraz ludzi
(zmiana miejsca zamieszkania). Osłabienie potencjału ludzkiego jest szczególnie istotne. Po
pierwsze – powiązane jest poprzez rynek pracy z koncentracją kapitału inwestycyjnego i moŜe
być traktowane jako konsekwencja tego zjawiska. Po drugie, ma bardzo powaŜne implikacje
w postaci trwałego osłabienia kapitału rozwojowego województw słabiej rozwiniętych.
Celem artykułu jest przedstawienie zagroŜeń dla potencjału ludzkiego województw Polski
Wschodniej oraz wynikających stąd uwarunkowań rozwoju tych jednostek w perspektywie
średnio- oraz długookresowej.

Pełny tekst (pdf)

[1] Boni M., Kapitał ludzki, kapitał społeczny a wyzwania rynku pracy na obszarach Polski
Wschodniej, [w:] Warunki rozwoju Polski Wschodniej w perspektywie 2020, MRR, Warszawa
2007.
[2] Diagnoza społeczna 2011, red. J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego,
Warszawa 2011.
[3] Gorzelak G., Strategiczne kierunki rozwoju Polski Wschodniej, [w:] Warunki rozwoju Polski
Wschodniej w perspektywie 2020, MRR, Warszawa 2007.
[4] Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, red. K.B. Matusiak, PARP, Warszawa
2011.
[5] Keeley B., Human capital. How what you know shapes your life, OECD 2007.
[6] Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej na latach 2007–2013, Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego, Warszawa 2012 (zaktualizowany).
[7] Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020, Rada Ministrów,
2008.
[8] Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020, Rada Ministrów,
2013 (projekt aktualizacji – wersja z 5.04.2013 r.).
[9] http://www.marr.gov.pl/.
[10] http://www.stat.gov.pl/bdl/.
[11] http://www.polskawschodnia.gov.pl.