Istota i znaczenie indywidualnych form zabezpieczenia emerytalnego

W opracowaniu omówiono istotę indywidualnego zabezpieczenia emerytalnego, wskazując
formy dodatkowego oszczędzania oferowane przez róŜne instytucje finansowe w ramach tzw.
trzeciego filaru, stanowiącego nieobowiązkową część zreformowanego w 1999 roku systemu zabezpieczenia
emerytalnego w Polsce. Zaprezentowano dwa ujęcia (wąskie oraz szerokie) pojęcia
trzeciego filaru, stosowane w literaturze przedmiotu. Zwrócono uwagę na fakt, iŜ tylko ujęcie
wąskie daje moŜliwość weryfikacji faktycznych rozmiarów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego,
w którym mowa o takich jego formach, które charakteryzują się jasnym i precyzyjnie
określonym celem, to jest dodatkowym i długoterminowym oszczędzaniem na okres starości.
Podkreślono ponadto, Ŝe wiarygodny obraz rozmiarów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego
uzyskać moŜna analizując tylko takie formy w ramach systemu, które aktualnie funkcjonują
ale dostęp i dysponowanie zgromadzonymi w ich ramach środkami moŜliwe będzie wyłącznie
po przejściu na emeryturę.
Zwracając uwagę na problem niskich świadczeń z obowiązkowej części publicznego systemu
emerytalnego oraz na znaczenie dodatkowego zabezpieczenia na okres starości, wskazano i
zaprezentowano rodzaje indywidualnych dobrowolnych programów emerytalnych zarządzane
przez instytucje finansowe, takie jak: zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, podmioty
prowadzące działalność maklerską, banki oraz dobrowolne fundusze emerytalne, które oferują
swoje produkty w ramach indywidualnych kont emerytalnych (IKE) oraz indywidualnych kont
zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).Scharakteryzowano i omówiono podstawowe zasady funkcjonowania
indywidualnych form zabezpieczenia emerytalnego. W celu podkreślenia niskiego
poziomu świadomości polskiego społeczeństwa w zakresie zapewnienia odpowiedniego standardu
Ŝycia po osiągnięciu wieku emerytalnego zaprezentowano stan wykorzystania form dodatkowego
oszczędzania w Polsce w latach 2004-2012w ramach indywidualnych kont emerytalnych
oraz indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego.

Pełny tekst (pdf)

[1] Cherbich M., Diagnoza, analiza i symulacja wariantowa moŜliwych ubezpieczeniowych form

dobrowolnych programów emerytalnych na rynku polskim, PIU, Warszawa 2010.

[2] Chybalski F., Otwarte fundusze emerytalne w Polsce. Analiza działalności inwestycyjnej, finansów

oraz decyzji członków, C.H.Beck, Warszawa 2009.

[3] Indywidualne konta emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego w 2012

roku, Raport Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 2013.

[4] Klimkiewicz A., Indywidualne konta emerytalne – dodatkowe zabezpieczenie emerytalne, [w]

Ubezpieczenia, red. T. Szumlicz, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2005.

[5] Popek M., Szymański M., Pomyśl o swojej emeryturze. JuŜ dziś. Poradnik klienta usług finansowych.

Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa 2012.

[6] Popek M., Szymański M., Pracowniczy program emerytalny. Czy to się opłaci?, Komisja Nadzoru

Finansowego, Warszawa 2012.

[7] Porównanie systemów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego w Polsce oraz wybranych krajach

Unii Europejskiej, Price Waterhouse Coopers, Warszawa 2011.

[8] Szczepański M., Alokacja ryzyka w PPE w Polsce, „Polityka Społeczna” 2010/2.

[9] Szczepański M., Stymulatory i bariery rozwoju zakładowych systemów emerytalnych na podstawie

Polski, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2010.

[10] Szumlicz T., Uzasadnienie i wstępne symulacje dotyczące zwolnienia podatkowego wpłat na indywidualne

konta emerytalne (IKE),[w:] Oszczędzaj na emeryturę, red. T. Szumlicz, „Wiadomości

Ubezpieczeniowe”, PIU, 2009/1.

[11] Szyburska-Walczak G., Ubezpieczenia społeczne. Repetytorium, Wolter Kluwer Business, Warszawa

2012.

[12] Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU 1998 nr 137, poz.

887).

[13] Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU

1998 nr 162, poz. 1118).

[14] Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (DzU 2004 nr 116,

poz.1205).

 [15] Ustawa z 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (DzU 2003 nr 124, poz. 1151).

[16] Ustawa z 25 maja 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu

ubezpieczeń społecznych (DzU 2011 nr 75, poz. 398).

[17] Ustawa z 27 maja 2004 r. o funkcjonowaniu funduszy inwestycyjnych (DzU 2004 nr 146, poz.

1546).

[18] Ustawa z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (DzU 1997 nr

139, poz. 934).

[19] Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (DzU 1997 nr 140, poz. 939).