WYBRANE ASPEKTY PRZESTĘPCZOŚCI SKIEROWANEJ PRZECIWKO INFORMACJOM NIEJAWNYM – ART. 265 I 266 K.K.

Artykuł przedstawia zagadnienia warunkujące prawidłowe zabezpieczenie informacji niejawnych oraz konsekwencje wynikające z ujawnienia informacji niejawnych, przede wszystkim zawierających dane o szczególnym znaczeniu dla obronności państwa. Informacja znajduje się aktualnie w katalogu najważniejszych dóbr narodowych, szczególnie gdy zawiera treści, które mają bardzo duże znaczenie dla obronności państwa, jego bezpieczeństwa oraz prawidłowego funkcjonowania. W artykule omówiono w szczególności przestępstwa z art. 265 i 266 k.k.

Przestępstwo ujawnienia lub wykorzystanie informacji niejawnych, regulowane w art. 265 k.k. przewiduje odpowiedzialność karną osób, które ujawniają lub wbrew przepisom ustawowym, wykorzystują informacje niejawne o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne”. Przepis ten reguluje nieumyślne ujawnienie takich informacji, z którymi zapoznano się w związku
z pełnieniem funkcji publicznej lub otrzymanym upoważnieniem oraz typ kwalifikowany obejmujący sytuację, gdy informacje te zostały ujawnione osobie działającej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego.

Natomiast na podstawie art. 266 k.k. odpowiedzialność karnej podlegają osoby, które wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawniają lub wykorzystują informacje, z którymi zapoznały się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową oraz funkcjonariusze publiczni, którzy ujawniają osobie nieuprawnionej informację niejawną o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne” lub informacje, które uzyskali w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a których ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes.

Pełny tekst (pdf)

1. Bączek P., Zagrożenia informacyjne a bezpieczeństwo państwa polskiego, Toruń 2005.
2. Bogusz A., Nowe spojrzenie na ochronę informacji niejawnych, „Zabezpieczenia”
   nr 3/2012.
3. Brocławik K., Czajka M., Prawnokarne aspekty ochrony tajemnicy zawodowej radcy prawnego, cz. I: Zagadnienia materialnoprawne, „Radca Prawny” nr 3/2001.
4. Brocławik K., Prawnokarne aspekty ochrony tajemnicy osób świadczących pomoc prawną, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” nr 1/2000.
5. Czarny-Drożdżejko E., Odpowiedzialność karna za ujawnienie i wykorzystanie informacji niejawnych (po nowelizacji), „Państwo i Prawo” nr 1/2013.
6. Gadecki B., Kodeks karny. Część szczególna. Art. 252–316. Komentarz, Warszawa 2017.
7. Hałas R.G., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak,  Warszawa 2017.
8. Hoc S., Karnoprawna ochrona tajemnicy zawodowej, funkcyjnej i służbowej, „Gdańskie Studia Prawnicze” nr 1/2008.
9. Hoc S., Kilka uwag dotyczących przestępstwa z art. 265 k.k., „Wojskowy Przegląd Prawniczy” nr 4/2003.
10. Hoc S., Komentarz do art. 266 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2017.
11. Jaśkowska M., Nadawanie klauzuli tajności a kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Przegląd Sądowy” nr 10/2001.
12. Jaworski S., Sporządzanie apelacji przez obrońcę w sprawie karnej, w której akta i uzasadnienie wyroku są objęte klauzulą ściśle tajne, „Monitor Prawniczy” 17/2011.
13. Kalitowski M., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
14. Kozłowska-Kalisz P., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red.
    M. Mozgawa, Warszawa 2017.
15. Kunicka-Michalska B., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji i wymiarowi sprawiedliwości. Rozdział XXX i XXXIII. Komentarz, Warszawa 2000.
16. Kunicka-Michalska B., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji [w:] Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zborowym. System Prawa Karnego, t. 8, red. L. Gardocki, Warszawa 2013.
17. Leciak M., Prawnokarne aspekty nowej ustawy o ochronie informacji niejawnych, Studia Iuridica Toruniensia, t. IX, Toruń 2011.
18. Leciak M., Tajemnica państwowa i jej ochrona w prawie karnym materialnym i procesie karnym, Toruń 2009.
19. Liderman K., Bezpieczeństwo informacyjne, Warszawa 2012.
20. Liedel K., Cyberbezpieczeństwo – wyzwanie przyszłości. Działania społeczności międzynarodowej [w:] K. Liedel, P. Piasecka, T.R. Aleksandrowicz, Bezpieczeństwo
    w XXI wieku. Asymetryczny świat, Warszawa 2011.
21. Nawrocki M., Kodeks karny. Komentarz [w:] Biegły w postępowaniu cywilnym i karnym. Komentarz praktyczny, orzecznictwo, wzory pism procesowych, red. K. Flaga-Gieru-
    szyńska, Warszawa 2017, Legalis.
22. Piórkowska-Flieger J., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red.
    T. Bojarski, Warszawa 2016.
23. Sakowicz A., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II:
    Komentarz do artykułów 222–316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
24. Szałowski R., Ochrona informacji niejawnych a prawo dostępu do informacji publicznej, „Ius Novum” nr 1/2013.
25. Szewczyk M., Prawnokarna ochrona tajemnicy zawodowej lekarza, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” nr 1/2000.
26. Wróbel W., Prawnokarna ochrona tajemnicy państwowej, „Czasopismo Prawa Karnego
    i Nauk Penalnych” nr 1/2000.
27. Wróbel W., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji [w:] A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. II, Warszawa 2006.
28. Wróbel W., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji [w:] A. Zoll, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2008.
29. Zontek W., Sposoby wyznaczania zakresu treści normy sankcjonowanej. Uwagi na marginesie uchwały SN z 26 marca 2009 r., sygn. akt I KZP 35/8, cz. 2, „Palestra” nr
    1–2/2010.