STATYSTYCZNA OCENA POZIOMU ROZWOJU JEDNOSTEK TERYTORIALNYCH SZCZEBLA LOKALNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W LATACH 2005–2013

Jednym z głównych celów każdej jednostki terytorialnej jest dążenie do rozwoju. Rozwój jest zjawiskiem złożonym, trudno definiowalnym. Składają się na niego różne czynniki o różnym charakterze i sile oddziaływania. Często rozwój lokalny jest definiowany jako proces zmian ilościowych i jakościowych zachodzących w społecznym i gospodarczym funkcjonowaniu jednostek samorządowych.

Artykuł prezentuje rezultaty badań dotyczące oceny poziomu rozwoju lokalnego 155 gmin województwa podkarpackiego w latach 2005–2013. W analizie wykorzystano zmodyfikowany Wskaźnik Rozwoju Wspólnot Terytorialnych R. Czyszkiewicza w wersji dynamicznej. Dane statystyczne wykorzystane w analizie pochodzą z Banku Danych Lokalnych, publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny Na podstawie wartości obliczonego wskaźnika dokonano grupowania gmin, wyróżniając gminy o wysokim, średniowysokim, średnioniskim i niskim poziomie tego rozwoju. Otrzymane wyniki wskazują na znaczne zróżnicowanie poziomu rozwoju gmin. Wyższy poziom rozwoju lokalnego posiadają gminy miejskie i miejsko-wiejskie, w grupie gmin o niskim poziomie rozwoju przeważają gminy typowo wiejskie. Podsumowując stwierdzić należy, że w latach 2005–2013, w przypadku większości gmin województwa podkarpackiego nastąpiły pozytywne zmiany wskazujące na dokonujący się w nich proces rozwojowy. Należy jednak zauważyć, że rozwój lokalny jest procesem długotrwałym, a jego widoczne efekty można zaobserwować dopiero w dłuższej perspektywie czasowej. Wyniki badań mogą zostać wykorzystane przez władze lokalne i instytucje odpowiedzialne za rozwój do usprawniania prowadzonej polityki lokalnej, wprowadzania odpowiednich działań organizacyjnych, czy mogą mieć przełożenie na przygotowanie programów o charakterze strategicznym.

Pełny tekst (pdf)

1. Bagdziński S.L., Lokalna polityka gospodarcza w okresie transformacji systemowej, wyd. UMK, Toruń 1994.
2. Bossel H., Indicators for Sustainable Development: Theory, Method, Applications, Manitoba, IISD, Winnipe.
3. Chądzyński J., Nowakowska A., Przygodzki Z., Region i jego rozwój w warunkach globalizacji, CeDeWu.pl, Warszawa 2007.
4. Czyszkiewicz R., Wskaźnik Rozwoju Wspólnot Terytorialnych - koncepcja o praktycznym zastosowaniu, „Studia Regionalne i Lokalne” 2003, nr 12.
5. Dalal-Clayton B., Krikhaar F., New Sustainable Development Strategy: An Opportunity Not To Be Missed. “Report of a Peer Review of The Netherlands Sustainable Development Strategy” 2007 (No. A.10)”. RMNO: Den Haag.
6. Fura B., Wang Q., The level of socioeconomic development of EU countries and the state of ISO 14001 certification, “Quality and Quantity” 2015, 123, online, DOI 10.1007/s11135-015-0297-7
7. Grzebyk M., Stec M., Sustainable development in EU countries: concept and rating of levels of development, “Sustainable Development” nr 23(2), 2015.
8. Kiczek M., Pompa-Roborzyński M., Ocena rozwoju gmin powiatu rzeszowskiego (z wykorzystaniem metody Hellwiga), „Humanities and Social Sciences” vol. XVIII, nr 20(2), 2013.
9. Markowski T., Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego i regionalnego [w:] Gospodarka regionalna i lokalna, red. Z. Strzelecki, PWN, Warszawa 2008.
10. Nowak E., Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych, PWE, Warszawa 1990
11. OECD. 2003. OECD Environment Indicators. Development, Measurement and Use, OECD, Paris.
12. Siemiński J. L., Koncepcje rozwoju lokalnego, Zeszyty Biura Planowania Regionalnego CUP, Warszawa 1994.
13. Sobol E. (red.)., Podręczny słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1996.
14. Stec M., Filip P., Grzebyk M., Pierścieniak A., Socio-economic development in EU member states – concept and classification, “Engineering Economics” nr 25(5), 2014.
15. Szewczuk A., Kogut-Jaworska M., Zioło M., Rozwój lokalny i regionalny. Teoria i praktyka, wyd. C.H. Beck, Warszawa 2011.
16. Walesiak M., Uogólniona miara odległości GDM w statystycznej analizie wielowymiarowej z wykorzystaniem programu R, wyd. UE we Wrocławiu, Wrocław 2011.
17. Wojewódzka A., Infrastruktura jako czynnik rozwoju lokalnego i regionalnego, dokument elektroniczny, „Logistyka” nr 3, 2010.