OCENA ROZWOJU GMIN WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO (Z WYKORZYSTANIEM METODY HELLWIGA)

W artykule podjęto problematykę rozwoju lokalnego i czynników rozwój ten warunkujących.
Głównym celem opracowania jest określenie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego
gmin województwa podkarpackiego. Metodą zastosowaną w pracy jest syntetyczny miernik
rozwoju Hellwiga. Miernik ten uwzględnia różne wskaźniki o charakterze ekonomicznym, społecznym,
technicznym i technologicznym oraz ekologicznym. Wśród nich wskazać należy na:
wskaźnik przyrostu naturalnego, odsetek pracujących w liczbie ludności ogółem, saldo migracji
w osobach na 1000 mieszkańców, udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym,
sieć wodociągową i kanalizacyjną w km w przeliczeniu na 100 km2, dochody własne gmin
w przeliczeniu na 1 mieszkańca, wydatki majątkowe inwestycyjne gmin w przeliczeniu na 1
mieszkańca, podmioty gospodarcze prywatne zarejestrowane w REGON w przeliczeniu na 1000
mieszkańców, odsetek radnych z wyższym wykształceniem. Badania mają charakter statycznoporównawczy,
a zgromadzone dane empiryczne przedstawiają stan na 31 grudnia 2007 r. i 31
grudnia 2012 r. W przeprowadzonych badaniach wykazano znaczne zróżnicowanie w poziomie
rozwoju analizowanych gmin. Za główne czynniki rozwoju uznano pełnienie przez miasta
ośrodka centralnego, oraz skomunikowanie gmin. Nie bez znaczenia jest również zróżnicowanie
w potencjale rozwojowym gmin wynikające chociażby z ukształtowania terenu. W świetle przeprowadzonych
badań stwierdzono, że najlepiej rozwiniętymi gminami województwa podkarpackiego
są głównie duże gminy miejskie (Rzeszów, Krosno, Przemyśl, Tarnobrzeg, Mielec, Stalowa
Wola), natomiast najsłabiej rozwinięte są peryferyjnie usytuowane gminy wiejskie. Największa
koncentracja gmin słabo rozwiniętych występuje w okolicy Dynowa.

Pełny tekst (pdf)

[1] Bański J., Czapiewski K.Ł., Ekspertyza. Identyfikacja i ocena czynników sukcesu społecznogospodarczego
na obszarach wiejskich, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania
PAN, Warszawa 2008.
[2] Borkowski B., Dudek H., Szczęsny W., Ekonometria, wybrane zagadnienia, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2004.
[3] Ciuba J., Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r., WIOŚ, Rzeszów
2012.
[4] Godlewska-Majkowska H., Zarębski P., Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2010 – Województwo
podkarpackie, SGH, Warszawa 2010.
[5] Grosse T.G., Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, „Studia Regionalne
i Lokalne” 8/1(2002).
[6] Hausner J., Postfordowski paradygmat przemysłowy, „Gospodarka narodowa” 1994/4.
[7] Makro- i mikroekonomia. Podstawowe problemy, red. S. Marciniak, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2005.
[8] Markowski T., Od konkurencji zasobów do konkurencji regionów. „Samorząd terytorialny”
1996/12.
[9] Nasiłowski M., System Rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii. Key Text, Warszawa
2004.
[10] Nowak E., Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych, PAN,
Warszawa 1990.
[11] Perroux F., L’economie du XXe siécle, reprint PUG, Paris 1961.
[12] Starzyńska W., Statystyka praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
[13] Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym,red. A. Zeliaś, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
2000.