PERCEPCJA ŚRODOWISKOWYCH CZYNNIKÓW JAKOŚCI ŻYCIA NA OBSZARACH WIEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM

Jakość życia najczęściej interpretowana jest jako stopień zaspokojenia materialnych oraz duchowych potrzeb człowieka. Kształtowana jest przez wiele czynników, z których za najważniejsze uważa się: sytuację mieszkaniową, bezpieczeństwo zatrudnienia, ochronę zdrowia i życia, możliwość uczenia się i podnoszenia kwalifikacji, dostęp do kultury, dostęp do placówek handlowych, stan infrastruktury technicznej czy stopień zaspokojenia indywidualnych potrzeb.
Wieś, przechodząc zmiany związane z postępem cywilizacyjnym, powinna odejść od przypisanych jej w przeszłości stereotypów identyfikujących ją wyłącznie z produkcją rolniczą. Obecnie wieś, oprócz wytwarzania i dostarczania żywności, spełnia także wiele innych funkcji związanych z ochroną i kształtowaniem krajobrazu i bioróżnorodności, kształtowaniem gospodarki wodnej, zachowaniem wartości dziedzictwa kulturowego tych obszarów. W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych zrealizowanych w 2011 r. wśród mieszkańców obszarów wiejskich województwa podkarpackiego. Na subiektywne poczucie jakości życia mogą mieć wpływ takie czynniki jak płeć, wiek osoby, a także kontekst społeczny wynikający na przykład z turystycznego charakteru gminy lub jej położenia względem miast. Wyniki analizowano w podziale na gminy zlokalizowane w pobliżu miast, oddalone od miast oraz gminy o charakterze turystycznym. W gminach oddalonych od miast doceniano wartość rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz czystość środowiska naturalnego, w gminach zlokalizowanych w pobliżu miast zaś podkreślano jakość sieci dróg, sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz wiejski rynek pracy. W gminach zlokalizowanych z dala od miast obserwowano mniej różnic w ocenie czynników środowiska, co może świadczyć o lokalnej jednolitości postrzegania świata.

Pełny tekst (pdf)

[1] Borys T., Czaja S., Badania nad Zrównoważonym Rozwojem w Polskich Ośrodkach Naukowych, [w:] Od koncepcji ekorozwoju do ekonomii zrównoważonego rozwoju, red. D. Kiełczewski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2009.
[2] Forum Debaty Publicznej, Polska wieś 2012. Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju, „Biuletyn Forum Debaty Publicznej” 2013/23, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013,
[3] Grygiel P., Grzesik A., Społeczno-gospodarcza kondycja województwa Podkarpackiego na tle kraju, [w:] Województwo podkarpackie na początku XXI wieku. Studia socjologiczne, red. M. Malikowski, MANA, Rzeszów 2003.
[4] Kłodziński M., Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich w Polsce i w krajach UE, SGGW, Warszawa 1996.
[5] Kobiałka A., Rola gminy w rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Strategie rozwoju lokalnego. Aspekty instytucjonalne, red. M. Adamowicz, t. I, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2003.
[6] Kud K., Woźniak L., Proekologiczna restrukturyzacja gospodarki żywnościowej jako czynnik innowacji, „Prace Nauk. AE we Wrocławiu” 2004/1030, s. 608–614.
[7] Luszniewicz A., Słaby T., Statystyka. Teoria i zadania, C.H. Beck, Warszawa 2001.
[8] Papuziński A., Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju – wprowadzenie, „Problemy Ekorozwoju” 1/2 (2006).
[9] Piontek F., Piontek B., Najlepsze dostępne techniki (BAT) i Mnożnik Cztery dla zapewnienia ochrony środowiska, „Rocznik Ochrony Środowiska”, Wydawnictwo Środowisko-Pomorskiego Tow. Nauk. Ochr. Środ., t. IV, Koszalin 2002.
[10] Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa podkarpackiego 2011, Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Rzeszów 2012.
[11] Rutkowski J., Jak badać jakość życia, „Wiadomości Statystyczne” 1988/5.