Wpływ relacji polsko-rosyjskich na kształtowanie się statusu politycznego państw obszaru postradzieckiego.

Upadek Związku Radzieckiego w 1991 roku doprowadził do powstania w Europie piętnastu nowych państw, z których każde musiało zdefiniować swoją politykę, zarówno wewnętrzną, jak i zagraniczną. Rozpad państwa radzieckiego wymusił również konieczność opracowania nowej stra-tegii działania na arenie międzynarodowej najbliższego otoczenia Związku Radzieckiego, zarówno Rosji – jako jego prawnej sukcesorki, jak i Polski, której położenie geopolityczne sprawiało, że stała się pomostem między Wschodem a Zachodem. Sytuacja polityczna w państwach wschodniej części kontynentu europejskiego w latach 1991–2010 ciągle się przeobrażała. Miało to szczególne znacze-nie dla polskiej i rosyjskiej polityki zagranicznej. W niniejszej pracy opisano uwarunkowania wyda-rzeń politycznych, do których doszło na obszarze byłego Związku Radzieckiego, a także wyjaśnio-no i zanalizowano czynniki, które kształtowały i wpływały na sytuację w tych państwach i miały bezpośredni związek z relacjami polsko-rosyjskimi. Szczególną uwagę zwrócono na politykę rosyj-ską wobec państw znajdujących się we wschodniej części kontynentu, zwłaszcza na rosyjską inter-wencję w ich sytuację wewnętrzną czy wykorzystywanie posiadanych przez Rosję surowców w przeprowadzaniu negocjacji gospodarczych oraz jej wpływu na kształtowanie się demokracji na obszarze postradzieckim.

Pełny tekst (pdf)

[1] Avioutskii V., Aksamitne rewolucje, Warszawa 2007.

[2] Bieleń S., Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2006.

[3] Bryc M., Cele polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Toruń 2004.

[4] Całka M. J., Polska polityka wschodnia w 1994, „Rocznik Polskiej Polityki Zagra-nicznej” 1995.

[5] Cichocki L., Polityka Polski wobec Rosji, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 2009.

[6] Curanović A., Kardaś S., Alf R., Polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej w okresie prezydentury Władimira Putina. Próba bilansu, Warszawa 2008.

[7] Europa pokomunistyczna przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku, red. J. J. Wiatr, Warszawa 2006.

[8] Federacja Rosyjska w stosunkach międzynarodowych, red. A. Czarnocki, I. Topolski, Lublin 2006.

[9] Kapuśniak T., Ukraina jako obszar wpływów międzynarodowych po zimnej wojnie, Warszawa–Lublin 2008.

[10] Kupich A., Partnerstwo dla transformacji, Warszawa 1994. [

11] Kupiecki R., Szczepanik K., Polityka zagraniczna Polski 1918–1994, Warszawa 1995.

[12] Kuźniar R., Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.

[13] Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczpospolitej, Warszawa 2008.

[14] Polityka bezpieczeństwa narodowego państw obszaru WNP. Wybrane problemy, red. W. Baluk, Toruń 2009

[15] Polityka wschodnia Polski. Uwarunkowania. Koncepcje. Realizacja, red. A. Gil, T. Kapuśniak, Lublin–Warszawa 2009.

[16] Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, red. W. Baluk, Wrocław 2008.

[17] Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i Unii Europejskiej. Problemy tożsamości i adaptacji, red. S. Bieleń, Warszawa 2010.

[18] Polityka zagraniczna Polski. Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, red. J. Czaputowicz, Warszawa 2008.

[19] Polityka zagraniczna Rosji, red. S. Bieleń, M. Raś, Warszawa 2009.

[20] Polityka zagraniczna RP 1989–2002, red. R. Kuźniar, K. Szczepanik, Warszawa 2002.

[21] Polska i jej sąsiedzi w latach dziewięćdziesiątych. Polityczne i ekonomiczne aspekty współpracy i integracji, red. B. Łomiński, M. Stolarczyk, Katowice 1998.

[22] Sejmowe exposé premiera Włodzimierza Cimoszewicza z 14 lutego 1996 roku i wystąpienie ministra spraw zagranicznych Dariusza Rosatiego w Sejmie z 9 maja 1996 roku, http//www.sejm.gov.pl.

[23] Sejmowe wystąpienie ministra spraw zagranicznych Bronisława Geremka z 8 kwiet-nia 1999 roku, http//www.sejm.gov.pl.

[24] Sejmowe wystąpienie ministra spraw zagranicznych Włodzimierza Cimoszewicza z 14 marca 2002 roku, http//www.sejm.gov.pl.

[25] Skubiszewski K., Polska polityka zagraniczna, „Rocznik Polskiej Polityki Zagra-nicznej” 1991.

[26] Strachota K., Górecki W., Kaukaz Południowy i Azja Centralna po wojnie rosyjsko-gruzińskiej – konsekwencje geopolityczne, „Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich” 2008/10.

[27] Na Zachodzie interesy, na Wschodzie bezpieczeństwo, wywiad z Krzysztofem Szczerskiem z 5 IV 2011, http://www.portal.arcana.pl (dostęp: 12 X 2011).

[28] Musimy zmienić Unię, „Rzeczpospolita”, 16 VIII 2008, 8092/19, http://archiwum.rp.pl (dostęp: 10 II 2011).

[29] Włodkowska A., Polityka Federacji Rosyjskiej na obszarze WNP, Toruń 2006.

[30] Współczesne międzynarodowe stosunki polityczne, red. J. Stachura, Białystok 2010.

[31] Wyciszkiewicz E., Ewolucja stanowiska Federacji Rosyjskiej wobec konfliktu w Naddniestrzu, „Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych”, 8 III 2005, 264/19.

[32] Wyciszkiewicz E., Perspektywy członkostwa Ukrainy w NATO, „Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych”, 10 V 2005, 279/34.

[33] Wystąpienie sejmowe ministra Stefana Mellera z 15 lutego 2007 roku, http://orka2.sejm.gov.pl.

[34] Zięba R., Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie, Warszawa 2010.