TRANSGATUNKOWA AKOMODACJA KOMUNIKACYJNA W PRZEDMIOCIE ALTERNATYWNYCH METOD ROZWIĄZYWANIA SPORÓW

Badanie dotyczy zagadnienia akomodacji komunikacyjnej w kontekście braku spójności w schemacie terminologicznym tekstów prawa, traktujących o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Autorka stawia tezę, iż teoria akomodacji może być rozpatrywana w kontekście komunikacji realizowanej w formie pisemnej, w perspektywie zróżnicowanych uwarunkowań socjolingwistycznych stawianych przez odbiorców tekstów, które są spójne treściowo, lecz reprezentują różne kategorie gatunkowe. Korpus badawczy składa się z tekstów normatywnych oraz tekstów deskryptywnych.

                Powiązane tematycznie teksty, które stanowią korpus przynależą do różnych gatunków języka prawa i nie są strukturalnie symetryczne, co uniemożliwia porównanie w zakresie konkretnych, osadzonych w paralelnym środowisku jednostek wypowiedzi. W związku z powyższym, jako kryterium wyboru porównywanego materiału terminologicznego przyjęto pojęcie zakresu przedmiotowego i zakresu podmiotowego uregulowań instytucji ADR (z ang. alternatywne metody rozwiązywania sporów). Do przeanalizowania zjawiska konwergencji w akomodacji wybrano pojęcia, powtarzające się ustawicznie w różnego rodzaju wypowiedziach zawartych w tekstach tworzących korpus, a pozostające w zakresie referencyjnym podmiotowej i przedmiotowej strony omawianej instytucji prawnej.  Zaobserwowane tendencje w wariacjach terminologicznych poddano próbie klasyfikacji w kontekście ich funkcji składniowej oraz wartości pragmatycznej. Zgromadzony materiał pozwala zauważyć pewne tendencje w sposobie komunikowania paralelnych treści. Tendencje te można określić jako swoistą dyfuzję terminologiczną, przebiegającą w kierunku uproszczenia tkanki terminologicznej w analizowanym kontekście komunikacyjnym.

Pełny tekst (pdf)

1. Biel Ł., Legal text as a Hypertext: Intertexuality of Translated International Law Related to Trafficking in Human Beings, „Legilingwistyka Porównawcza. Comparative Legilinguistics (International Journal for Legal Communication”, Instytut Językoznawstwa Wydział Neofilologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań, t. 13/2013, s. 127–143.
2. Biel Ł., Lost in the Eurofog: the Textual Fit of Translated Law. Peter Lang, Bern 2014.
3. Biel Ł., Enhancing the Communicative Dimension of Legal Translation: Comparable Corpora in the Research-informed Classroom [w:] „The Interpreter and Translator Trainer”, 2017, wyd. 4, s. 316–336, http://www.tandfonline.com/loi/ritt20
4. Brown H., Marriott A., ADR Principles and Practice, Sweet and Maxwell, London 2011.
5. Dias Simões F., The Language of International Arbitration, „Conflict Resolution Quarterly”, t. 35, nr 1 (2017), s. 89–109.
6. Engberg J., Conceptualising Corporate Criminal Liability: Legal Linguistics and the Combination of Descriptive Lenses’ [w:] Constructing Legal Discourse and Social Practices: Issues and Perspectives, red.  G. Tessuto, Cambridge Scholars Publishing, 2016, s. 28–56.
7. Frade C., Linguistic Pathologies in Arbitration Clauses [w:] The Discourses of Dispute Resolution. Linguistic Insights (book 123), red. V.K. Bhatia, Ch.N. Candlin, Maurizio Gotti, Peter Lang AG, 2010, s. 145–165.
8. Galdia M., Lectures on Legal Linguistics, Peter Lang, Frankfurt am Main 2017. 
9. Gallois C., Ogay T., Giles H., Communication and Accommodation theory: A Look
10. Back and a Look Ahead [w:] Theorizing about Intercultural Communication, red. W. Gudykunst, Thousand Oaks, CA: Sage, 2006, s. 121–148.
11. Giles H., The  Process of Communications Adaptation [w:] The New Sociolinguistic Reader,
12. red. N. Coupland, A. Jaworski, Palgrave Macmillam, London 2009, s. 276–286.
13. Grzybek J., Alternatywe metody rozwiązywania sporów w przekładzie chińsko-polskim i polsko-chińskim. Studium badawcze terminologii z zakresu arbitrażu, Wydawnictwo Naukowe CONTACT, Poznań 2013.
14. Jiménez-Figueres D., Amicable Means to Resolve Disputes – How the ICC ADR Rules Work, „Journal of International Arbitration”, t. 21, nr 1/2004, s. 91–101.
15. Kunkiel-Kryńska A., Metody harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej i ich wpływ na procesy implementacyjne w państwach członkowskich, Lex, Warszawa 2013.
16. Łompieś J., Antropocentryczne spojrzenie na niektóre aspekty komunikacji międzyludzkiej, „Lingwistyka Stosowana” nr 4 (2011), s. 267–278.
17. Mucha J., Alternative Dispute Resolution for Consumer Disputes in the European Union: Challenges and Opportunities, „Queen Mary Law Journal” nr 10 (2016), s. 27–36.
18. Maśnicki J., Wykonywanie prawa UE przez państwa członkowskie w 2013 r., „Prawo Europejskie w Praktyce”, nr 11/2014, s. 12–20.
19. Mucha J., Alternatywne metody rozwiązywania sporów w Europie, „Prawo Europejskie w Praktyce”, nr 6/7/2014a, s. 33–43.
20. Mucha J., Alternatywne metody rozwiązywania sporów konsumenckich w prawie unijnym – nowe rozwiązania prawne (dyrektywa 2013/11/UE w sprawie ADR oraz rozporządzenie nr 524/2013 w sprawie ODR), „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny”, nr 4(3), 2014b, s. 81–91.
21. Kalisz A., Wykładnia prawa Unii Europejskiej [w:] Prawo Unii Europejskiej. Vademecum. Instytucje i porządek prawny. Prawo materialne, red. A. Zawidzka-Łojek, R. Grzeszczak, A. Łazowski, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2015.
22. Panfil B., Zdatność arbitrażowa sporu w prawie polskim [w:] Prace laureatów VI edycji konkursu im. Prof. dra hab. Jerzego Jakubowskiego, Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej, Warszawa 2014, s. 34–117.
23. Powell R., Hashim A., Language Disadvantage in Malaysian Litigation and Arbitration, „World Englishes”, t. 30, nr 1 (2011), s. 92–105.
24. Šarčević S., New Approach to Legal Translation, Kluwer Law International, The Hague 1997.
25. Várady T., Language and Translation in International Commercial Arbitration, T.M.C Asser Press, The Hague 2006.
26. Więcławska E., Zasada wielojęzyczności w obrocie prawnym państw europejskich, „Prawo Europejskie w Praktyce”, nr 6/7 (144/145) (2016), s. 82–88.
27. Więcławska E., The Role of Translation in Ensuring Compatible Interpretation of EU Legal Acts at the National Level [w:] The Subcarpathian  Studies in English Language, Literature and Culture, red. G.A. Kleparski, E. Konieczna, B. Kopecka, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2014, s. 310–323.
28. Williams Ch., Tradition and Change in Legal English. Peter Lang, Bern 2005.
29. Zawidzka-Łojek A., Prawo Unii Europejskiej a prawo państw członkowskich [w:] Prawo Unii Europejskiej. Vademecum. Instytucje i porządek prawny. Prawo materialne, red. A. Zawidzka-Łojek, R. Grzeszczak, A. Łazowski, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2015, s. 207–234.
30. Zitawi J.I., Abdel Wahab M.S., Translating and Interpreting to Win: The Foreign Language Witness Testimony Dilemma in International Arbitration, „The Translator” 20:3 (2014), s. 356–376.