PROGRAMY ETYCZNE W ZARZĄDZANIU ORGANIZACJAMI ZAINTERESOWANIA PUBLICZNEGO

W artykule zaprezentowano teoretycznie ugruntowaną i implementacyjnie dojrzałą koncepcję etyki korporacyjnej adresowaną do zarządzających organizacjami zainteresowania publicznego. Za główną przyczynę niepowodzeń w praktycznej realizacji dotychczasowych koncepcji etyki korporacyjnej uznano niewłaściwy sposób ich zaadresowania. Aby całościowa koncepcja zaproponowana w artykule uniknęła losu poprzedniczek, zaadresowano ją do organizacji, które szczególnie potrzebują rozległych programów etycznych do społecznego legitymizowania swojej działalności: instytucji administracji publicznej, przedsiębiorstw i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, których działalność dostarcza społecznie ważnych dóbr, czerpie z takich dóbr lub poważnie zagraża takim dobrom. Na tle diagnozy deficytów w zakresie etyki i społecznej uczciwości, występujących w praktyce zarządzania tego typu organizacjami, zaproponowano w ramach szeroko zakrojonych programów etycznych rozwiązania normalizacyjne i narzędzia implementacyjne, których wzajemne sprzężenie gwarantuje efektywną realizację celów etyki. Omówiono funkcjonalności poszczególnych elementów typowego programu etycznego oraz określono warunki ich stosowania. Szczególny akcent położono na problemy społecznej wiarygodności mechanizmów weryfikacji i kontroli, takich jak audyty obywatelskie, wewnętrzne systemy anonimowego powiadamiania o nadużyciach i nieprawidłowościach (infolinie, telefony zaufania, platformy demaskatorskie itp.), programy ochrony whistleblowerów, systemy ciągłego programowania i parametrycznej oceny postępów wdrażania oraz systemy publicznego raportowania. Wyjaśniono znaczenie konieczności kompleksowego instalowania wszystkich takich elementów łącznie i podano przykłady sensownych realizacji.    

Pełny tekst (pdf)

1. Jirsa L. et al. (ed.): Sharing Best Practices in Introducing and Teaching Ethics Principles to Public Administration Employees. Bruxelles, European Union 2013
2. Luhmann N.: Vertrauen. Ein Mechanismus der Reduktion sozialer Komplexität. Stuttgart, UTB 2000⁴
3. Michalski K.: Proceduralistyczna etyka techniki. „Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne” 12 (205) 2003, s. 67-98
4. Michalski K.: Uczestnictwo obywateli w publicznych procesach decyzyjnych jako forma aktywności obywatelskiej na przykładzie partycypacyjnej oceny technologii, [w:] Klamut R., Sommer H., Michalski K.: Aktywność obywatelska we współczesnym społeczeństwie demokratycznym. Wybrane zagadnienia. Kraków, Seiton 2010, s. 59-110
5. Michalski K: Główne zagadnienia etyki inżynierskiej [w:] Małek M., Mazurek E., Serafin K. (red.): Etyka i technika. Etyczne, społeczne i edukacyjne aspekty działalności inżynierskiej. Wrocław, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej 2014, s. 33-62
6. Michalski K.: Etyka przedsiębiorstwa. Od pozorowania społecznej odpowiedzialności do rzeczywistego zaangażowania społecznego firmy. „Etyka Biznesu i Zrównoważony Rozwój. Interdyscyplinarne Studia Teoretyczno-Empiryczne” 3/2016, s. 57-74
7. Michalski K.: Problemy implementacyjne etyki korporacyjnej. „Etyka Biznesu i Zrównoważony Rozwój. Interdyscyplinarne Studia Teoretyczno-Empiryczne” 4/2016, s. 52-61
8. Tangens R.: Tausche Bürgerrechte gegen Linsengericht. Die Wir-Wollen-Alles-Über-Sie-Wissensgesellschaft [w:] Herwig R., Uhlig J., Küstner J. (Hrsg.): Wissen als Begleiter!? Das Individuum als lebenslanger Lerner. Münster, LIT Verlag 2008, s. 139-152