Koncepcja polityki Prawa i Sprawiedliwości wobec Europy Środkowej i Wschodniej

W artykule opisano politykę realistyczną prowadzoną przez Prawo i Sprawiedliwość w latach 2005–2007 oraz prezydentury Lecha Kaczyńskiego (2005–2010) wobec państw Europy Środkowej i Wschodniej. Autor analizuje „politykę jagiellońską”, zestawiając ją z „polityką piastowską” repre-zentowaną przez rządy Platformy Obywatelskiej. W ocenie polityków PiS realizacja polskich stra-tegicznych interesów była możliwa jedynie w koalicji z państwami Europy Środkowej i Wschod-niej, które łączy nie tylko rodowód historyczny, ale także położenie na obszarze styku kultur, mię-dzy Wschodem a Zachodem. Politykę wschodnią w warunkach integracji europejskiej i współpracy transatlantyckiej ujęto w zestawieniu ze strategicznym partnerstwem z Ukrainą oraz Gruzją. Zadaniem Polski, zdaniem PiS, było częstsze korzystanie z instrumentów Unii Europejskiej. Rolą Polski w opinii decydentów politycznych PiS było kształtowanie wschodniego wymiaru polityki Unii Europejskiej, to gwaran-towało jej bowiem podmiotowość w relacjach Federacji Rosyjskiej z państwami Europy Środkowej i Wschodniej. Budowa silnej pozycji Polski w Unii Europejskiej była możliwa ze względu na rolę, jaką Polska mogła odegrać jako ambasador państw Europy Środkowej i Wschodniej na arenie euro-pejskiej. Ścisłe sojusze z Ukrainą i Gruzją wiązały się z kwestiami strategicznymi, między innymi bezpieczeństwem energetycznym. Niepodległa i suwerenna Gruzja oraz Ukraina były gwarantem suwerenności Rzeczypospolitej.

Pełny tekst (pdf)

1. Dwa lata solidarnego państwa: Rządy premierów Kazimierza Marcin-kiewicza, Jarosława Kaczyńskiego październik 2005 – październik 2007, Warszawa 2007.
2. Nowoczesna Polska 2020: Materiały i dokumenty, III Kongres Prawa i Sprawiedliwości. Zespół Pracy Państwowej, Poznań 6–7 III 2010, Warszawa 2010.
3. Prawo i Sprawiedliwość. Program 2005: IV Rzeczpospolita – Sprawie-dliwość dla Wszystkich, [b.m.w.] 2005.
4. Antoszewski A., Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, Wrocław 2006.
5. Avioutskii V., Aksamitne rewolucje, Warszawa 2007.
6. Crawford C., East Central European Politics Today, Manchester 1996.
7. Hrycak J., Historia Ukrainy 1772–1999. Narodziny nowoczesnego na-rodu, Lublin 2000.
8. Traczyk M., Między imperium a świętą Rosją, Gdańsk 2009.
9. Olszański T. A., Wybory prezydenckie na Ukrainie październik–grudzień 2004, Prace Ośrodka Studiów Wschodnich, Warszawa 2005, nr 21.
10. Cichocki B., Polityka Polski wobec Rosji, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 2009.
11. Dzierżek D., W. Paruch, Europa Środkowa – idee i koncepcje, [w:] Pol-ska i Europa Środkowa. Demokratyzacja. Konsolidacja. Europeizacja, red. Nowak E., Riedel R., Lublin 2010.
12. Kowal P., Dwie strefy cienia: próby restauracji wpływów dawnego ZSRR w Europie a relacje Rosji z UE i NATO, [w:] Stosunki transatlantyckie z per-spektywy polskiej polityki zagranicznej, red. A. Orzelska, Warszawa 2009.
13. Nowak A., Polska polityka wschodnia: historyczne inspiracje i współ-czesne dylematy, [w:] Rzeczpospolita na arenie międzynarodowej: Idee i praktyczne dylematy polityki zagranicznej, red. Kleczkowski J., Żukowski T., Warszawa–Kraków 2010.
14. Paruch W., Myśl polityczna we współczesnej polskiej politologii: mo-dernizacja przedmiotu, strategii i metody badań, [w:] Politologia w Polsce: Stan i perspektywy, red. Cichosz M., Zamorska K., Wrocław 2006.
15. Strachota K., Górecki W., Kaukaz Południowy i Azja Centralna po woj-nie rosyjsko-gruzińskiej – konsekwencje geopolityczne, „Komentarze Ośrodka Stu-diów Wschodnich” 2008/10.
16. Szeptycki A., Nowa odsłona polskiego mesjanizmu na Wschodzie?, [w:] Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i Unii Europejskiej. Problemy tożsamości i adaptacji, red. Bieleń . S., Warszawa 2010.
17. Żurawski vel Grajewski P., Polska polityka wschodnia, [w:] Rzeczpo-spolita na arenie międzynarodowej: Idee i praktyczne dylematy polityki zagranicz-nej, red. J. Kleczkowski, T. Żukowski, Warszawa–Kraków 2010.
18. http://www. wiadomosci.gazeta.pl
19. http:// www.pap.pl
20. http:// www.rp.pl
21. http://www.joannaskrzydlewska.pl
22. http://www.msz.gov.pl
23. http:// www.europarl.europa.eu
24. http://www.twojaeuropa.pl
25. http://www.sejm.gov.pl