PEŁNOMOCNIK DO SPRAW DORĘCZEŃ W PROCEDURZE PODATKOWEJ

Artykuł poświęcony jest problematyce związanej z obowiązkiem ustanowienia
pełnomocnika do spraw doręczeń. Autor wykazał, że obowiązek ustanowienia
pełnomocnika do spraw doręczeń spoczywa na stronie postępowania podatkowego i dotyczy
wyłącznie podatników będących osobami fizycznymi. Zatem nie ma on zastosowania do
innych podmiotów, na przykład osób prawnych, czy też jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej.
Z dokonanych w publikacji ustaleń wynika, że według art. 147 § 1 Ordynacji
podatkowej w razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej 2 miesięcy, strona obowiązana
jest do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń. Innymi słowy – chodzi o każdy
wyjazd zagraniczny, zarówno ten, który spowoduje zmianę adresu w rozumieniu art. 146
Ordynacji podatkowej, jak i takiej zmiany nie wywoła, ponieważ istotny jest realny czas
pobytu za granicą, czyli nieprzerwany dwumiesięczny okres przebywania.
W artykule wskazano również, że w przypadku ewentualnych zaniedbań, uchybień, itp.,
których dopuścił się pełnomocnik do spraw doręczeń, okoliczność ta nie może być
skutecznie powoływana przez mocodawcę (stronę) w toku postępowania podatkowego.
Ponadto fakt ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń należy oznajmić organowi
podatkowemu właściwemu w sprawie. W przeciwnym razie pismo uznaje się za doręczone
pod dotychczasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia je w aktach sprawy. Oznacza
to, że skutkiem prawnym braku dopełnienia obowiązku zawiadomienia organu administracji
publicznej o zmianie adresu będzie przyjęcie fikcji prawnej skutecznego dokonania
doręczenia, w przypadku gdy organ podjął próbę dokonania doręczenia pod nieaktualny
adres. Innymi słowy, w razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej dwóch miesięcy,
strona (osoba fizyczna) obowiązana jest do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń,
a fakt ten musi zgłosić organowi podatkowemu właściwemu w sprawie, ponieważ
niedopełnienie wymienionych obowiązków będzie skutkowało przyjęciem fikcji doręczenia
wszelkich pism pod dotychczasowym adresem.

Pełny tekst (pdf)

Akty prawne
[1] Ustawa z 15 marca 1934 r. Ordynacji podatkowej; tekst jednolity: DzU 1936 nr
14, poz. 134, ze zm.
[2] Dekret z 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym; tekst jednolity: DzU
1963 nr 11, poz. 60, ze zm.
[3] Ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego; tekst
jednolity: DzU 2013, poz. 267, ze zm.
[4] Ustawa z 29 sierpnia 1997 r., Ordynacja podatkowa; tekst jednolity: DzU 2012,
poz. 749, ze zm.
Publikacje
[1] Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa.
Komentarz 2008, Unimex, Wrocław 2008.
[2] Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i
sądowoadministracyjne, LexisNexis, Warszawa 2009.
[3] Babiarz S., Dauter B., Gruszczyński B., Hauser R., Kabat A., Niezgódka-Medek
M., Ordynacja podatkowa. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2013.
[4] Brolik J., Dowgier R., Etel L., Kosikowski C., Pietrasz P., Popławski M.,
Presnarowicz S., Stachurski W., Ordynacja podatkowa. Komentarz 2013,
„Lex/el”.
[5] Brzezicki T., Fisz I., Konwalidacja braku umocowania pełnomocnika w
postępowaniu administracyjnym i podatkowym, „Przegląd Podatków Lokalnych i
Finansów Samorządowych” 2013/3.
[6] Brzeziński B., Kalinowski M., Olesińska A., Masternak M., Orłowski J.,
Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. II, TNOiK, Toruń 2007.
[7] Karwat P., Jak uniknąć nieporozumień z organami podatkowymi przy
ustanawianiu i odwoływaniu pełnomocnictwa?, „Prawo i Podatki” 2006/4.
[8] Kowalski R., Pełnomocnictwo w postępowaniu podatkowym, „Vademecum
Doradcy Podatkowego/el”.
[9] Łaszczyca G., Matan A., Doręczenie w postępowaniu administracyjnym ogólnym
i podatkowym, Zakamycze, Kraków 1998.
[10]Mariański A., Funkcje, zadania i obowiązki pełnomocnika, „Prawo i Podatki”
2008/8.
[11]Mariański A., Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika. Zasada prawa
podatkowego 2009, „Lex/el”.
[12]Mączyński D., Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych,
LexisNexis, Warszawa 2009.
[13]Ordynacja podatkowa. Komentarz 2014, red. H. Dzwonkowski, „Legalis/el”.
[14]Olesińska A., Doręczenia pism w postępowaniu podatkowym – wybrane
zagadnienia, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2011/4.
[15]Polskie prawo podatkowe. Podręcznik akademicki, red. W. Nykiel, W.
Chróścielewski, K. Koperkiewicz-Mordel, M. Sęk, M. Wilk, Difin, Warszawa
2013.
[16]Sędkowska A., Stelmaszczyk K., Reprezentacja strony w postępowaniu
podatkowym na tle orzecznictwa, „Finanse Komunalne” 2006/11.
[17]Siemieniako J., Charkiewicz M., Pełnomocnik w Ordynacji podatkowej –
wybrane problemy, „Monitor Podatkowy” 2007/7.
[18]Startek K., Pełnomocnictwo w prawie podatkowym, „Przegląd Podatkowy”
2008/5.
[19]Świtała F., Glosa do wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2005 r., VI
SA/Wa 1245/04, „Przegląd Podatkowy” 2005/9.
[20]Szubiakowski M., Pełnomocnicy w postępowaniu podatkowym, „Przegląd
Podatkowy” 2002/1.
[21]Zimmermann J., Ordynacja podatkowa. Postępowanie podatkowe. Komentarz,
TNOiK, Toruń 1998.
Wyroki Sądów Powszechnych
[1] Wyrok SA w Warszawie z 8 lipca 2005 r., VI ACa 222/05, „Orzecznictwo
Sądów Polskich” 2007/3.
Postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego
[1] Postanowienie NSA z 22 stycznia 2008 r., I OSK 1916/07, „Legalis” nr 150488.
[2] Postanowienie NSA z 18 stycznia 2013 r., II FSK 2971/12, „CBOSA”.
Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego
[1] Wyrok NSA z 10 listopada 2004 r., FSK 614/04, „Lex” nr 147741.
[2] Wyrok NSA z 14 stycznia 2010 r., I FSK 1839/08, „Lex” nr 593732.
[3] Wyrok NSA z 8 października 2010 r., II FSK 944/09, „Lex” nr 745973.
[4] Wyrok NSA z 24 lutego 2011 r., I FSK 111/10, „LexisNexis” nr 2561115.
[5] Wyrok NSA z 17 lutego 2012 r., II FSK 1546/10, „CBOSA”.
[6] Wyrok NSA z 18 kwietnia 2012 r., I FSK 934/11, „Lex” nr 1168167.
[7] Wyrok NSA z 7 września 2012 r., II FSK 175/11, „Lex” nr 1218362.
[8] Wyrok NSA z 18 października 2012 r., I FSK 2179/11, „Lex” nr 1233075.
[9] Wyrok NSA z 10 kwietnia 2013 r., I FSK 538/12, „Lex” nr I FSK 538/12.
[10] Wyrok NSA z 8 maja 2013 r., I FSK 958/12, „Legalis” nr 762923.
[11] Wyrok NSA z 28 maja 2013 r., I FSK 867/12, „Lex” nr 1363484.
Wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
[1] Wyrok WSA w Warszawie z 20 lipca 2005 r., III SA/Wa 1135, [w:] Ordynacja
podatkowa. Orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach podatkowych,
red. B. Dauter, LexisNexis, Warszawa 2007.
[2] Wyrok WSA w Warszawie z 25 listopada 2005 r., III SA/Wa 2624/05, „Legalis”
nr 95860.
[3] Wyrok WSA w Warszawie z 2 listopada 2006 r., III SA/Wa 2824/06, „Lex” nr
254973.
[4] Wyrok WSA w Białymstoku z 10 stycznia 2007 r., I SA/Bk 432/06, „CBOSA”.
[5] Wyrok WSA w Warszawie z 10 września 2008 r., VIII SA/Wa 149/08, „Lex” nr
518878.
[6] Wyrok WSA w Rzeszowie z 17 lutego 2009 r., I SA/Rz 702/08, „Lex” nr
489743.
[7] Wyrok WSA we Wrocławiu z 8 lipca 2009 r., III SAB/Wr 15/09, „Legalis” nr
180018.
[8] Wyrok WSA w Gdańsku z 22 września 2009 r., I SA/Gd 523/09, „Legalis” nr
217519.
[9] Wyrok WSA w Olsztynie z 23 grudnia 2009 r., I SA/Ol 564/09, „Legalis” nr
240571.
[10]Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28 kwietnia 2010 r., II SA/Go
196/10, „Legalis” nr 250596.
[11]Wyrok WSA w Warszawie z 15 września 2010 r., VIII SA/Wa 180/10, „Lex” nr
760213.
[12]Wyrok WSA w Rzeszowie z 25 listopada 2010 r., I SA/Rz 672/10, „Legalis” nr
456959.
[13]Wyrok WSA w Krakowie z 3 grudnia 2010 r., I SA/Kr 1605/09, „Lex” nr
653688.
[14]Wyrok WSA w Lublinie z 8 marca 2011 r., II SA/Lu 874/10, „CBOSA”.
[15]Wyrok WSA w Łodzi z 7 lipca 2011 r., I SA/Łd 554/11, „Legalis” nr 388029.
[16]Wyrok WSA w Lublinie z 12 października 2011 r., I SA/Lu 350/11, „Lex” nr
1117247.
[17]Wyrok WSA we Wrocławiu z 20 grudnia 2011 r., I SA/Wr 1376/11, „Legalis” nr
425194.
[18]Wyrok WSA w Warszawie z 7 lutego 2013 r., III SA/Wa 2166/12, „Legalis” nr
772416.
[19]Wyrok WSA w Krakowie z 8 października 2013 r., I SA/Kr 1120/13, „CBOSA”.
[20]Wyrok WSA w Gdańsku z 6 listopada 2013 r., I SA/Gd 1143/13, „CBOSA”.
[21]Wyrok WSA w Olsztynie z 21 listopada 2013 r., I SA/Ol 656/13, „CBOSA”.
[22]Wyrok WSA w Lublinie z 8 stycznia 2014 r., I SA/Lu 1045/13, „CBOSA”.
Inne
[1] Pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 16 marca 2010 r., ILPB3/423-2/10-4/EK.
[2] Projekt założeń do nowelizacji Ordynacji podatkowej, www.mf.gov.pl.