KSZTAŁTOWANIE I ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH W ASPEKCIE INŻYNIERII ŚRODOWISKA

Obszary wiejskie w ostatnich latach przeszły duże zmiany strukturalno-przestrzenne i ekonomiczne. Biorąc pod uwagę zasoby środowiska przyrodniczego oraz stan rozwoju wsi i rolnictwa, istnieją duże potrzeby w zakresie ochrony
i zrównoważonego rozwoju tych obszarów. W pracy dokonano analizy i oceny rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce w latach 1918-2013 w aspekcie realizacji polityki strukturalnej (inwestycyjnej) jako części polityki rolnej, która została zdefiniowana w końcu XIX w. jako część polityki gospodarczej państwa obejmująca ogół zasad, jakimi państwo powinno się posługiwać, udzielając pomocy rolnictwu. Obecna polityka strukturalna składa się z polityki cenowo-dochodowej, socjalnej i strukturalnej. Analiza stanowiła podstawę do określenia zakresu i rodzaju wykonanych przedsięwzięć i ich wpływu na rozwój rolnictwa
oraz znaczenia dyscypliny naukowej „inżynieria środowiska” dla rozwoju obszarów wiejskich. Integracja z UE wyraźnie ochroniła polską wieś i rolnictwo przed głębokim kryzysem zapoczątkowanym w 1990 r. Uzyskane kwoty produkcyjne
i dopłaty bezpośrednie ze względu na zbyt niski stan produkcji w okresie stowarzyszeniowym nie były adekwatne do możliwości produkcyjnych polskiego rolnictwa. Przyjęta polityka rolna UE korzystna z punktu widzenia Polski nie uwzględniała jednak w pełni potrzeb rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, szczególnie w zakresie polityki strukturalnej. W opracowaniu przedstawiono także sposoby postępowań inwestycyjnych dla realizacji polityki strukturalnej w wybranych krajach Europy Zachodniej. Podano również genezę braku właściwej polityki strukturalnej na obszarach wiejskich w Polsce, sposoby postępowania oraz potrzeby organizacyjne celem stworzenia nowego procesu inwestycyjnego w zakresie kształtowania i wielofunkcyjnego i zrównoważonego rozwoju tych obszarów, jak również znaczenie dyscypliny

Pełny tekst (pdf)

1. Odlanicki-Poczobut M.: Zagadnienia scalenia rolnego w planowaniu regionalnym. Roczniki Ziem Górskich, Nowy Sącz 1939, s. 165-171.
2. Pijanowski Z.: Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a dyscyplina naukowa „kształtowanie środowiska”. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, R. XV, z. 2(34), 2006, s. 5-18.
3. Kożuch A., Kożuch B., Kutkowska B.: Polska polityka rolna u progu XXI wieku. Nauka–Edukacja, Warszawa 2000, , s. 1-174.
4. Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Spójna Polityka Strukturalna Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa. Warszawa 1999, s. 43.
5. Pijanowski J.M.: Gestaltungsverfahren. Entwicklung eines Verfahrens zur koordinierten Gestaltung räumlicher Strukturen im ländlichen Raum Polens unter Ausnutzung des systemtheoretischen Ansatzes. Doktorat, Institut für Raum- und Landschaftsentwicklung, ETH Zürich 2006, s. 233.
6. Kołodziejski J.: Założenia koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju – POLSKA 2000 PLU. Sympozjum naukowe „Polityka regionalna w rozwoju obszarów wiejskich”. SGGW, Warszawa 1995, s. 9-44.
7. Bański J. i in.: Ocena wpływu instrumentów polityki spójności oraz wspólnej polityki  rolnej na rozwój społeczny i gospodarczy obszarów wiejskich w województwie małopolskim. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Warszawa 2009, s. 1-23.
8. Flury U.: Landumlegung, Infrastrukturverbesserung und Bodenordnung. Raumplanung, Strukturverbesserung und Bodenordnung, ETH Zürich, Institut für Kulturtechnik.
9. Schönn H.: Tendenzen künftiger Landbewirtschaftung aus der Sicht des „technischen Forschritts”. Arbeitsmaterialien des Zentralinstituts für Raumplanung und Umweltforschung der TU München. Heft 6, 1996, s. 7-21.
10. Pijanowski Z.: Rozwój obszarów wiejskich w Polsce w aspekcie polityki rolnej. Postępy Nauk Rolniczych, PAN, z. 1, 2011, s. 11-24.
11. Landeskulturamt...., Ländliche Neugestaltung in den Niederlanden. Ministerstwo Rolnictwa, Zasobów Naturalnych i Rybołóstwa, Amsterdam 1999.
12. Parlament Europejski: Sprawozdanie w sprawie sytuacji i perspektyw rolnictwa na obszarach górskich (2008/2066 INI). Komisja Rozwoju Rolnictwa i Rozwoju Wsi. A6-0327/2008, Bruksela 2008, s. 1-26.
13. Woś A.: Nowy wymiar uwarunkowań polskiego rolnictwa. Wieś i Rolnictwo, nr 3, 2001, s. 28-40.