PROBLEMATYKA BUDOWLANO–KONSERWATORSKA ZABYTKOWYCH OBIEKTÓW KONSTRUKCJI DREWNIANYCH NA PRZYKŁADZIE KOŚCIOŁA PW. ŚW. MIKOŁAJA BISKUPA W DOMARADZU

Problematyka prowadzenia prac rewaloryzacyjnych drewnianych obiektów zabytkowych zaliczana jest do trudniejszych zadań konserwatorskich. Stosowane rozwiązania konstrukcyjne i ciesielskie w XV wieku i późniejszych latach zostały zapomniane przez współczesnych architektów - konserwatorów i brygady ciesielskie. Wykonane prace, które zaliczyć można do rekonstrukcyjnych, w kościele w Domaradzu, dowodzą, że przed przystąpieniem do prac konserwatorskich obiektów zabytkowych, należy wykonywać specjalistyczne badania mykologiczne i studia architektoniczno-konserwatorskie. Dopiero wyniki badań, dają podstawę do formułowania zaleceń konserwatorskich. Przyjęty tok postępowania w kościele, oparty został na metodzie zachowania nawarstwień kulturowych, oryginalnych struktur materiałowych i systemu połączeń ciesielskich. Kolejne etapy prac konserwatorskich, począwszy od wymiany belek podwalinowych, po wzmocnienie konstrukcyjne więźby dachowej, prowadzono po wykonaniu wnikliwych analiz stanu zachowania tychże elementów. W trakcie prac odsłonięto fragmenty wcześniejszych form konstrukcyjnych i polichromii. Odkryta belka, będąca pozostałością tzw. sobót została wyeksponowana, z myślą, ukazania śladów historycznych form architektonicznych obiektu. Metoda ta, jest powszechnie stosowana w postępowaniach konserwatorskich.

Pełny tekst (pdf)

[1] Bajon- Romańska M., Jak budowano drewniane kościoły w średniowiecznej Małopolsce, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2008.

[2] Gosztyła M., Pasztor P., Konserwacja i ochrona zabytków architektury, Wydanie II, Rzeszów 2013.

[3] Zieliński K., Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia, Tom I, Pro Carpatia, Rzeszów 2011.