BADANIA PERCEPCJI MIESZKAŃCÓW ZIELONEJ GÓRY – MAPY MENTALNE

Artykuł przedstawia próbę zwrócenia uwagi na elementy kompozycji urbani-stycznej miasta Zielona Góra, które są ważne dla jej mieszkańców. Badania per-cepcji umożliwiającą określenie i hierarchizację elementów przestrzennych mia-sta. Jako metodę badawczą przyjęto mapy mentalne tworzone przez mieszkań-ców. Miasto przedstawiane spontanicznie w formie graficznej, w skojarzeniach, wyróżniających elementy przestrzeni miejskiej, jest powszechnie stosowaną tech-niką badań. Większa część elementów i obiektów urbanistycznej kompozycji mia-sta powtarzała się na wszystkich mapach. Dzięki temu badaniu można określić co jest ważne i dostrzegane w przestrzeni przez jej użytkowników, a tym samym na co władze lokalne powinny zwrócić szczególną uwagę. Często wyróżniane obiek-ty są symbolami, punktami orientacyjnymi i elementami związanymi z wydarze-niami kulturowymi, z którymi społeczność lokalna się identyfikuje. Zapis urbani-styczny w lokalnych dokumentach planistycznych (mpzp) powinien te elementy wyróżniać i chronić.

Pełny tekst (pdf)

[1] Bagiński E., Zarys metod, technik i wyników badań, oraz Teoretyczne podstawy przy-czynkowych rozważań nad przestrzenią w aspekcie społeczno-kulturowym, w: Plano-wanie przestrzenne, zarys metod i technik badawczych red. E. Bagiński, Oficyna Wy-dawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1994.
[2] Bagiński E., Preferencje mieszkaniowe ludności miasta średniej wielkości ( na przykła-dzie Zielonej Góry ), Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej , Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1992.
[3] Bańka A., Społeczna psychologia środowiskowa. Scholar, Warszawa 2002.
[4] Braudel F., Historia i trwanie, Czytelnik, Warszawa, 1971.
[5] Bogdanowski J., Droga od percepcji do ochrony i kształtowania krajobrazu, w: O per-cepcji środowiska(pr. zbior.), Zeszyty Naukowe 9, Instytut Ekologii, Oficyna Wydawni-cza PAN, 1994.
[6] Dąbrowska-Budziło K., Studia widokowe w planach zagospodarowania przestrzennego w: Czasopismo Techniczne 1A/1998, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1995.
[7] Dąbrowska-Budziło K., Walory widokowe krajobrazu, w: Architektura krajobrazu a planowanie przestrzenne, red. K. Pawłowska, Politechnika Krakowska, Kraków 2001.
[8] Duch W., Mózgi i Edukacja: w stronę Neurokognitywnej Fenomiki. W: Informatyka w Edukacji, lipiec. Toruń, 2013.
[9] Jastrząb T., Przestrzenie publiczne we współczesnej urbanistyce i architekturze. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2004.
[10] Kozak W., Mapa mentalna czyli twórcza technika notowania, Kielce 1999.
[11] Lewicka M., Psychologia miejsca. Scholar, Warszawa, 2012.
[12] Lynch K., Obraz miasta, Wydawnictwo Archivolta Michał Stępień, Kraków 2011.
[13] Nęcki Z., Percepcja środowiska – ujęcie psychologiczne, w: O percepcji środowiska(pr. zbior.), Zeszyty Naukowe 9, Instytut Ekologii, Oficyna Wydawnicza PAN, 1994.
[14] Pawłowska K., Idea swojskości, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków 2001.
[15] Skiba M., Obraz Zielonej Góry w badaniach preferencji mieszkańców, na podsta-wie map mentalnych sporządzonych przez studentów Uniwersytetu Zielonogórskie-go”, w: Czasopismo Techniczne : Architektura, , z. 11-A, Kraków 2005, s. 392-395.
[16] Stamps A. E., 2004. Mystery, complexity, legibility and coherence: A meta-analysis. Journal of Environmental Psychology 24, s. 1–16.
[17] Stamps A. E., Nasar J. L., 2005. Using Pre-construction validation to regulate urban skylines. Journal of the American Planning Association Vol. 71, No. 1, s.73-91.
[18] Szolginia W., Informacja wizualna w krajobrazie miejskim, WFiA, 1980.
[19] Wallis A., Społeczna anatomia mieszkania w: Miasto i przestrzeń, Warszawa 1977.
[20] Wejchert K., Elementy kompozycji urbanistycznej, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1974.
[21] Wojciechowski K., O przydatności badań percepcji krajobrazu, w: O percepcji środowi-ska(pr. zbior.), Zeszyty Naukowe 9, Instutyt Ekologii, Oficyna Wydawnicza PAN, 1994.
[22] Ziobrowski Z., Mierniki jakości przestrzeni miejskiej, IGPiK, CPBR Warszawa 1992.
[23] Zielona Góra. Socjologiczne studium miasta i jego mieszkańców. Pod red. I. Machaj, Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2001.
[24] Zube E., Sell J. Taylor J., 1982. Landscape perception: research, application and theory . Landscape Planning 9, s. 1-33.