ROLA REHABILITACJI, MODERNIZACJI I ADAPTACJI BUDYNKÓW ZABYTKOWYCH W PROCESIE REWITALIZACJI

Celem artykułu jest ukazanie roli rehabilitacji, modernizacji i adaptacji - głównych
działań inżynierskich, w procesie rewitalizacji budynków zabytkowych.
W oparciu o własne doświadczenia, w działalności inżynierskiej i naukowej, autor
dokonuje analizy tego procesu, ukazuje problemy i zagrożenia oraz definiuje poszczególne
działania. Są to działania różniące się od siebie, uzupełniające się jednak
i wynikające z siebie nawzajem. Mają one bardzo złożony charakter i powinny
być odpowiednio zaplanowane i koordynowane w czasie realizacji. Powinny
być realizowane zgodnie z programem konserwatorskim, uzgodnionym i zatwierdzonym
przez konserwatora zabytków. Rehabilitacja budynku zabytkowego odnosi
się do konstrukcji, formy, w tym wszystkich detali i elementów architektonicznych,
nadających wartość estetyczną zabytku, instalacji i wyposażenia. Modernizacja
budynku zabytkowego zwiększa jego wartość użytkową - walory funkcjonalne,
estetyczne oraz komfort użytkowania. Wszystkie działania rehabilitacyjne,
modernizacyjne, adaptacyjne, w powiązaniu z badaniami i działaniami diagnostycznymi
powinny być wykonywane w sposób prawidłowo zaplanowany
i skoordynowany (uwzględniający istotna rolę konserwatora zabytków). Każdy
budynek zabytkowy powinien być zaadoptowany do współczesnych wymagań
użytkowych. Zdolność adaptacyjna budynku, układu architektonicznokonstrukcyjnego,
ustroju nośnego, elementu konstrukcyjnego jest zespołem cech
i właściwości, określających łatwość adaptacji do nowych warunków konstrukcyjnych
(pracy w nowych układach konstrukcyjnych, implikujących nowe schematy
statyczne, możliwości ich zmian, napraw, wymian, możliwości zmian obciążeń
itp.) lub użytkowych. Wartość zdolności adaptacyjnej może być określona
po przeanalizowaniu wielu cech i właściwości. W artykule przedstawiony jest
schemat powiązań działań rewitalizacyjnych.

Pełny tekst (pdf)

[1] Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r.
w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych,
badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku
wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych, Dz. U. 2011, nr
165.
[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz. U. 2002r.,
Nr 75 z późniejszymi zmianami.
[3] Terlikowski W.: Rola badań w procesie rewitalizacji budynków zabytkowych, Miesięcznik
„Materiały Budowlane” 8’2013 (nr 493), Warszawa 2013.
[4] Terlikowski W.: Zdolność rewitalizacyjna budynków użyteczności publicznej, Miesięcznik
„Materiały Budowlane” 5’2013 (nr 490), Warszawa 2013.
[5] Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U.
2003, Nr 162, poz. 1568 z późniejszymi zmianami.