ZJAWISKO BEZROBOCIA A ZAGROŻENIE SPOŁECZNE

Problematyka bezrobocia na trwałe stała się przedmiotem badań ekonomistów w wyniku
wielkiego kryzysu z lat trzydziestych ubiegłego wieku, kiedy to w krótkim czasie stopa bezrobocia
w większości krajów uprzemysłowionych wzrosła do poziomu przekraczającego
20%. Spowodowało to, że po obu stronach oceanu zaczęły powstawać modele teoretyczne
bezrobocia, których celem było znalezienie odpowiedzi na przyczyny jego występowania oraz
sposoby skutecznej z nim walki.
Zjawisko zubożenia, które dotknęło dużą część populacji w Polsce, nie jest fikcją. Wywołało
ono poczucie bezradności, wiktymizacji i niezadowolenia z sytuacji materialnej. Miało
ono oczywiście ogromny wpływ na rodzinę i jej funkcjonowanie.
Socjologowie podkreślają, że brak pracy wpływa na całe społeczeństwo. Bezrobotni są
zauważalni w społeczeństwie, natomiast prawie każdy członek społeczności ma do czynienia
z bezrobotnymi lub z konsekwencjami negatywnego zjawiska, jakim jest bezrobocie. Narasta
powszechny lęk przed utratą pracy, a rynek pracy jest jednym z fundamentów porządku społecznego
i jest analizowany przez pryzmat socjologiczny i ekonomiczny.
Główną przyczyną bezrobocia jest bieda, która w wielu wypadkach jest spowodowana
bezrobociem. W latach biedy i ubóstwa widać ścisły związek. W wypadku wzrostu stopy bezrobocia
zwiększa się również poziom ubóstwa. Te kluczowe zagadnienia przedstawione są w
niniejszym artykule.
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie negatywnych, z punktu widzenia społecznogospodarczego,
zjawisk wynikających ze zjawiska bezrobocia, zwłaszcza wśród osób młodych,
absolwentów szkół (uczelni), którzy po ich ukończeniu nie mają perspektywy na podjęcie
zatrudnienia.

Pełny tekst (pdf)

[1] Aktywność ekonomiczna ludności. Narodowy Spis Ludności i Mieszkań 2011, GUS, Warszawa
2013.
[2] Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Makroekonomia, PWE, Warszawa 2007.
[3] Cudak S., Strukturalne przeobrażenia rodziny polskiej, „Pedagogika Rodziny” 2/3 (2012).
[4] Czechowska-Bieluga M., Kanios A., Sarzyńska E., Profile kompetencji społecznych osób
pracujących i bezrobotnych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009.
[5] Ekonomia, W. red. Caban, PWE, Warszawa 2001.

[6] Gajdarewicz T., Grotkowska G., Wincenciak L., Determinanty czasu trwania bezrobocia
absolwentów w Polsce, „Gospodarka Narodowa” 2012/11–12.
[7] Góral Z., Bezrobocie i polityka zatrudnienia, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa 2013.
[8] Kabaj M., Badanie bezrobocia długotrwałego, PWN, Warszawa 2001.
[9] Kabaj M., Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu w Unii Europejskiej i w Polsce,
Scholar, Warszawa 2004.
[10] Kitowski J., Remarks on the social costs of unemployment in Poland, „Annales Universitatis
Mariae Curie-Skłodowska” 1994/XXVIII, H.
[11] Kubiak E., Nakonieczna-Kisiel H., Makroekonomiczne podstawy polityki gospodarczej,
Wydawnictwo Samorządowe FRDL, Warszawa 1999.
[12] Kuta-Pałach M., Malicki K., Pokrzywa M., Wilk S., Wykluczenie społeczne i ubóstwo na
Podkarpaciu, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2011.
[13] Krawczyk I., Ekonomiczno-społeczne koszty bezrobocia, „Nierówności Społeczne a Wzrost
Gospodarczy” 2003/3.
[14] Księżopolski M., Modele polityki społecznej a ograniczenie problemów ubóstwa i wykluczenia
społecznego, [w:] Polityka publiczna wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, red. R.
Szarfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss, Dom Wydawniczy, Warszawa 2010.
[15] Kwiatkowski E., Bezrobocie podstawy teoretyczne, PWN, Warszawa 2002.
[16] Leśniak-Moczuk K., Społeczne skutki bezrobocia w rejonie Mielca w latach 1990–1994,
Oficyna Wydawnicza PRz, Rzeszów 1997.
[17] Mosiek P., Socjologiczne aspekty bezrobocia, „Polityka Społeczna” 2002/1.
[18] Noga M., Stawicka M.K., Rynek pracy w Polsce w dobie integracji europejskiej i globalizacji,
PL Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2009.
[19] Olak A., Szabo S., Współczesne zagrożenia społeczne. Bezpieczeństwo środowisku lokalnym –
zarys problematyki, Stowarzyszenie „Nauka Edukacja Rozwój”, Ostrowiec Świętokrzyski 2012.
[20] Pieliński B., Granice jako źródła biedy? Dyskusje wokół polityki liberalizacji handlu, [w:]
Polityka publiczna wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, red. R. Szarfenberg, C.
Żołędowski, M. Theiss, Dom Wydawniczy, Warszawa 2010.
[21] Radziukiewicz M., Zasięg ubóstwa w Polsce, PWE, Warszawa, 2006.
[22] Raport GUS o ubóstwie, http://nowyobywatel.pl/2011/07/28/jest-raport-gus-o-ubostwie/
(dostęp: 20.01.2014).
[23] Rynek pracy w skali lokalnej, red. R. Szula, A. Tucholska, Scholar, Warszawa 2004.
[24] Sowa B., Bezrobocie, [w:] W. Kalita, M. Kurek, L. Piczak, B. Sowa, Ekonomia. Wybrane
zagadnienia mikro i makroekonomii, Dyplom WSPiA przepustką do biznesu, 14 (134), Wyd.
Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, Rzeszów-Przemyśl 2014.
[25] Sztanderska U., Bezrobocie w Polsce – cechy charakterystyczne, [w:] Syndrom bezrobocia,
red. R. Borowicz, K. Łacińska-Tyszka, PAN, Warszawa 1993.
[26] Śmilgin M., Indywidualne i społeczne skutki bezrobocia na tle globalizacji, „Nierówności
Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2008/8.
[27] Tarkowska E., Zrozumieć biednego o dawnej i obecnej biedzie w Polsce, Typografika,
Warszawa 2000.
[28] Ubóstwo w Polsce – 2011, oprac. zespół pod kierunkiem A. Bieńkuńskiej,
http://www.egospodarka.pl/81479,Ubostwo-w-Polsce-2011,1,39,1.html, (dostęp: 26.08.2014).
[29] Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU 2013,
poz. 674 ze zm.).
[30] Ustawa z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (DzU 2009 nr 127, poz. 1052).
[31] Winiarczyk A., Migracje zarobkowe jedną z przyczyn niepełności rodziny, „Pedagogika
Rodziny” 1/2 (2011).
[32] Wojtyna A., Czy Polsce grozi efekt histerezy?, „Gospodarka Narodowa” 1994 nr 1.