SCHOOL SAFETY AND THE PREVENTION OF DYSFUNCTIONAL BEHAVIORS OF YOUNG PEOPLE IN POLAND – THE CASE STUDY OF SCHOOL STUDENTS FROM THE CITY OF RZESZÓW

School safety is the process of creating an appropriate “school climate”, which is physically, mentally, emotionally and socially related to a safe space for students and their parents, teachers and the entire school staff. It is connected with the educational and upbringing process, both in typical situations and in the event of potential threats. In order to enable the creation of an appropriate “school climate”, it is important to carry out preventive actions in the field of dysfunctional behavior of school youth. The aim of this paper was to present the results of the research conducted in 2020 in Rzeszów on a population of 1091 primary and secondary school students. The results showed that school students were aware that to reduce the scale of dysfunctional phenomena at school, preventive measures should be intensified. Moreover, the youth under the survey had a positive attitude to preventive actions implemented in schools, which translates into an increase in the sense of security at school, the sense of acceptance and appreciation of the student, as well as an increase in awareness of the existence of various social threats.

Full text (pdf)

1. Austin, V.L. (2003). Fear and loathing in the classroom: A candid look at school violence and the policies and practices that address it. „Journal of Disability Policy Studies”, Vol. 14, No. 1.
2. Babbie, E. (2007). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Bałandynowicz, A. (2014). Profilaktyka i prewencja zachowań suicydalnych w okresie adolescencji u dzieci i młodzieży. „Resocjalizacja Polska”, nr 6.
4. Batanova, M., Loukas, A. (2016). Empathy and Effortful Control Effects on Early Adolescents’ Aggression: When Do Students’ Perceptions of Their School Climate Matter? „Appl. Dev. Sci.”, 20.
5. Behr, J. (2016). Prawo do nauki w podmiotach leczniczych. Analiza na przykładzie publicznej szkoły podstawowej specjalnej. „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis”, Vol. 5(2).
6. Bucher, K.Y., Manning, M.L. (2003). Challenges and suggestions for safe schools. „The Clearing House”, Vol. 76, No. 3.
7. Burns, M.K., Dean, V.J., Jacob-Timm, S. (2001). Assessment of violence potential among school children: Beyond profiling. „Psychology in the Schools”, Vol. 38, No. 3.
8. Daniel, Y., Bondy, K. (2008). Safe schools and zero tolerance: Policy, program and practice in Ontario. „Canadian Journal of Educational Administration and Policy”, Vol. 70.
9. Deptuła, M. (2006). Diagnostyka i profilaktyka w teorii i praktyce pedagogicznej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
10. Dubis M. (2010). Współpraca szkoły z policją w zakresie profilaktyki zachowań agresywnych u młodzieży. „Ius et Administratio”. Zeszyt specjalny, „III Forum Socjologów Prawa. Prawo i ład społeczny, Facultas Iuridica Universitatis Ressoviensis, Rzeszów.
11. Gaś, Z. B. (1993). Rodzina wobec uzależnień. Warszawa: Wydawnictwo PARPA.
12. Griese, H. M. (1996). Socjologiczne teorie młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
13. Hołyst, B. (2002). Suicydologia. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
14. Illusie L., What is... a Topos?, Notices of the American Mathematical Society 2004, vol. 51, nr 9, s. 1060-1061.
15. Kałdon B. M., Przestępczość wśród nieletnich a podejmowane działania profilaktyczne, Seminare 2015, nr 3, tom 36, s. 117-128.
16. Kłoskowska A., Socjologia młodzieży. Przegląd koncepcji, Kultura i Społeczeństwo 1987, nr 2, s. 19-37.
17. Koseła, K. (1999), Młodzież [w:] Kwaśniewicz, W., red., Encyklopedia socjologii, t. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
18. Kowalowa, A. I., Łukow, W. A. (2003). Socjologia młodzieży. Szczecin: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistycznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie.
19. Kozak, M. (2013). Prawo dziecka do edukacji. Założenia pedagogiczno-prawne i bariery realizacyjne. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
20. Kuberska-Przekwas, K. (2014). Samobójstwa dzieci i młodzieży jako choroba społeczna. „Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne”, nr 1.
21. Kwaśniewski, J. (1992). Ontologiczny status patologii społecznej [w:] Kojder, A., Kwaśniewski, J., red., Między autonomią a kontrolą. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu War-
22. szawskiego.
23. Łobocki, M. (2004). Wybrane problemy wychowania. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
24. Mariański, J., Dylematy moralne młodzieży polskiej [w:] Walczak-Duraj, D., red., Wartości i postawy młodzieży polskiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
25. Moczuk, E., Bajda, K. (2016). Problemy i zjawiska patologiczne w społeczeństwie tradycyjnym i nowoczesnym. Studium socjologiczno-kryminologiczne. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
26. Moczuk, E., Leśniak-Moczuk, A. D. (2019). Działania samorządu terytorialnego i Policji w sferze bezpieczeństwa lokalnego wobec młodzieży szkolnej [w:] Surma, A., Śliwa, M., red., Wybrane zagadnienia z zakresu nauk społecznych i mediów. Lublin: Wydawnictwo Naukowe TYGIEL.
27. Moczuk, E. (2009). Socjologiczne aspekty bezpieczeństwa lokalnego, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
28. —— (2020). Młodzież Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych. Rzeszów: Urząd Miasta Rzeszowa, Fundacja Rozwoju i Wsparcia „Pasieka”, Politechnika Rzeszowska.
29. Mori, Y., Tiiri, E., Khanal, P., Khakurel, J., Mishina, K., Sourander, A. (2021). Feeling Unsafe at School and Associated Mental Health Difficulties among Children and Adolescents: A Systematic Review. „Children”, 8(3). DOI: 10.3390/children8030232.
30. Myszka, L. (2013)., Autoidentyfikacje współczesnej młodzieży – przyczynek do dyskusji na temat: Młodzież, czyli kto?. „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, nr 2(4).
31. Niezgoda, M. (2014). Młodzież. Kłopotliwa kategoria socjologiczna. „Jagiellońskie Studia Socjologiczne”, nr 1.
32. O’Moore, M., Minton, S.J. (2004). Dealing with Bullying in Schools. A Training Manual for Teachers, Parents and Other Professionals. Wydawnictwo: SAGE Publications Ltd.
33. Odoj, G. (2007). Tożsamość kulturowa społeczności małomiasteczkowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
34. Pawliczuk, W. (2006), Definicje terminu „młodzież” – przegląd koncepcji. „Postępy Nauk Medycznych”, nr 6.
35. Przewłocka, J. (2015). Raport przygotowany w ramach projektu systemowego Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego. Warszawa. Access on the internet: http://produkty.ibe.edu.pl/docs/raporty/IBE-raport-przemoc-klimat-w-szkole.pdf
36. School safety manual Tools for teachers (2017). UNESCO-IICBA Published, Addis Ababa.
37. Sokołowska, A. (2013). Prawa autorskie a młodzież akademicka. Konteksty prawne i społeczno- -pedagogiczne. „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, nr 2(4).
38. Stecko, J. (2019). Applied ethics, i.e. the issue of norms and values in the choices of everyday life. „Logos i Ethos”, t. 49, z. 1.
39. Stecko, J., Karnasiewicz, E. (2015). Zagrożenie bezpieczeństwa społecznego w ocenie ludzi młodych. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Zarządzania i Administracji w Warszawie”, nr 3(32), t. 13.
40. Szymańska, J. (2012). Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży. Poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców. Warszawa: Wydawca Ośrodek Rozwoju Edukacji.
41. Thapa, A., Cohen, J., Guffey, S., Higgins-D’Alessandro, A. (2013). A Review of School Climate Research. “Review of Educational Research”, Vol. 83, No. 3.
42. Wysocka, E. (2010). Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania. Próba opisu strukturalno-funkcjonalnego modelu życia preferowanego przez młodzież z perspektywy pedagogiki społecznej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.