Religious Education at Polish schools in the context of sociological studies

The analysis of long-standing sociological studies shows that Religious Education at schools is approved of by the vast majority of the Polish society. This approval, undoubtedly, results from the religious declarations of Poles which demonstrate that about 90% of them belong to the Catholic Church. Both parents and school goers say that catechization at school helps them to organize everyday activities and allows to save time which they would have to devote to go to extra afterschool activities if RE classes took place outside of school. The vast majority of school goers participate in RE classes and think positive of them. Neither parents nor school goers are interested in the ideological or political disputes over the presence of RE in the school curriculum.  Therefore, they are not influenced by circles who favor a secular school, which, guided by ideological reasons, contest the introduction of religion teaching to Polish schools. The sociological research shows that the teaching of religion at school enjoys the support of the majority of parents and students, while the smallest approval is seen among politicians with liberal and leftist views. Politicians opposed to catechesis at school do not take into account the opinion of the majority of Polish society supporting religious education, but rather follow their own ideological beliefs or the ideological line of their own party. Hence, tensions and conflicts about teaching religion in Polish public schools most often take place. Sometimes disputes have a sharp emotional impact, especially when the antagonized parties try to draw parents and students into conflict. Misunderstandings regarding the presence of catechesis in school do not affect legal regulations regarding this issue.

Full text (pdf)

1. Adamczuk L. (2000), Nauczanie religii w Polsce 1945-1999, in: Kosciol i religijnosc Polakow 1945-1999, ed. W. Zdaniewicz, T. Zembrzuski, the Institute for Catholic Church Statistics SAC, Warsaw, pp. 223-251.
2. Adamczuk L. (1995), Zasieg nauczania religii w szkolach polskich w 1991 r. w swietle danych statystycznych, in: Szkola czy parafia. Nauka religii w szkole w swietle badan socjologicznych, ed. K. Kicinski, K. Kosela, W. Pawlik, Publishing House Nomos, Krakow, pp. 15-24.
3. Badora B. (http), Gwiazda M., Kalka J., Swiatkiewicz G., Mlodziez 2003. Opinie i diagnozy nr 2, the Public Opinion Research Centre, the National Bureau for Drug Prevention, Warsaw 2004; file:///C:/Users/Wit/Downloads/M%C5%82odzie%C5%BC_2003.pdf (30.12.2017 r.).
4. Baniak J. (http), O nauczaniu religii i etyki w szkole, http://www.kulturaswiecka.pl/node/641 (access 30.12.2017).
5. Bednarczyk R. (2016), Efektywnosc szkolnej lekcji religii w perspektywie „filarow wiary”, in: Nauczanie religii w szkole w latach 1990-2015 wobec zadan katechezy, ed. A. Rayzacher-Majewska, the Publishing House of the Cardinal Stefan Wyszynski in Warsaw, Warsaw, pp. 13-86
6. Bober S. (2012), Walka o utrzymanie nauczania religii w szkolach w okresie Polski Ludowej, „Studia Elckie” no 14, pp. 189-200.
7. Boguszewski R., M. Feliksiak, M. Gwiazda, J. Kalka (2014), Mlodziez o sobie: wartosci, obyczajowosc, grupy odniesienia, in: Mlodziez 2013. Opinie i diagnozy nr 28, ed. M. Grabowska, J. Kalka, the Public Opinion Research Centre, the National Bureau for Drug Prevention, Warsaw pp. 112-159.
8. Czekalski R. (2010), Rys historyczny lekcji religii katolickiej w Polsce, „Studia Katechetyczne”  no 7, pp. 99-125.
9. Dudek A. (2007), Historia polityczna Polski 1989-2005, edit. 1, Publishing House Arcana, Krakow.
10. Dudek A., Gryz R. (2006), Komunisci i Kosciol w Polsce (1945-1989), Publishing House Znak, Krakow.
11. Feliksiak M. (http), Opinie o nauczaniu religii. Komunikat z badan, BS/119/2007, the Public Opinion Research Centre, Warsaw 2007; http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2007/K_119_07.PDF (28.12.2017 r.).
12. Glowacki A. (2016), Religijnosc mlodziezy, in: Mlodziez 2016. Study report, the Public Opinion Research Centre, the National Bureau for Drug Prevention, Warsaw, pp. 130-140.
13. Gowin J. (1999), Kosciol w czasach wolnosci 1989-1999, Publishing House Znak, Krakow.
14. Grabowska M. (1995), Czy elity polityczne reprezentuja poglady spoleczenstwa?, Nauka religii w szkole w swietle badan socjologicznych, ed. K. Kicinski, K. Kosela, W. Pawlik, Publishing House Nomos, Krakow, pp. 55-63.
15. Gwiazda M. (2016), Religia w szkole - uczestnictwo i ocena, in: Mlodziez 2016. Study report, the Public Opinion Research Centre, the National Bureau for Drug Prevention, Warsaw, pp. 141-152.
16. Kasper L., Wojtas A. (http), Nauczanie religii w szkole - zgodne z konstytucja i europejskimi standardami; http://www.katecheza.episkopat.pl/index.php/menu/nauczanie-religii-w-szkole/dokumenty-koscielne/104-nauczanie-religii-w-szkole-zgodne-z-konstytucja-i-europejskimi-standardami-2016 (access 29.12.2017).
17. Kinal M. (2016), Teaching of religion in polish schools after 1989, in: Sociology of Religion. Selected aspects from Central European Region, ed. W. Jedynak, J. Kinal. D. Luzny, D. Topinka, Advert, Rzeszow, pp. 116-132.
18. The concordat between the Holy See and the Republic of Poland, signed in Warsaw on 28^th July 1993, art 12, paragraph 1-4 (Journal of Laws 1998 no 51 item 318); http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19980510318 (access 29.12.2017).
19. The constitution of the Republic of Poland of 2^nd April 1997, art. 53, paragraph 4, (Journal of Laws 1997 no 78 item 483; http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970780483/U/D19970483Lj.pdf (access 29.12.2017).
20. Kiciński K. (1995), Religia w szkole: argumenty za i przeciw, in: Szkoła czy parafia? Nauka religii w szkole w świetle badań socjologicznych, ed. K. Kiciński, K. Koseła, W. Pawlik, Kraków 1995,
21. Kosela K. (1995), Religia przy tablicy - postawy wobec lekcji religii w szkolach, in: Szkola czy parafia? Nauka religii w szkole w swietle badan socjologicznych, ed. K. Kicinski, K. Kosela, W. Pawlik, Publishing House Nomos, Krakow, pp. 88-121.
22. Krasnodebski Z. (2005), Demokracja peryferii, edit. 2, Publishing House slowo/obraz terytoria, Gdansk.
23. Marianski J. (1995), Mlodziez miedzy tradycja i ponowoczesnoscia. Wartosci moralne w swiadomosci maturzystow, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
24. Marianski J. (2011), Przemiany moralnosci polskich maturzystow w latach 1994-2009. Sociological Study, Publishing House of the Catholic University of Lublin, Lublin.
25. Michnik A. (2009), Kosciol – lewica – dialog, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warsaw.
26. Pawlik W. (1995), Nauka religii w szkole jako problem polityczny, in: Szkola czy parafia? Nauka religii w szkole w swietle badan socjologicznych, ed. K. Kicinski, K. Kosela, W. Pawlik, Publishing House Nomos, Krakow, pp. 25-54.
27. Pisarek M. (2013), Obecnosc nauczania religii w publicznym systemie oswiaty w swietle obowiazujacego prawa, Publishing and Printing House of the Diocese of Rzeszow, Rzeszow.
28. Rayzacher-Majewska A. (2016), Wychowawcze zadania katechezy w szkolnym nauczaniu religii, in: Nauczanie religii w szkole w latach 1990-2015 wobec zadan katechezy, ed. A. Rayzacher-Majewska, the Publishing House of the Cardinal Stefan Wyszynski in Warsaw, Warsaw, pp. 87-167.
29. Skuza S. (1993), Nauczanie religii w Polsce w swietle prawa panstwowego po roku 1945, „Kolekcja Communio”  no 8, pp. 203-265.
30. Szacki J. (1994), Liberalizm po komunizmie, edit. 1, the Social Publishing Institute Znak, Stefan Batory Foundation, Krakow.
31. Szpet J. (2000), Vademecum Katechety, Saint Wojciech Bookshop, Poznan.
32. Szwajkajzer A. (1995), Mlodziez o lekcjach religii w szkole, in: Szkola czy parafia? Nauka religii w szkole w swietle badan socjologicznych, ed. K. Kicinski, K. Kosela, W. Pawlik, Publishing House Nomos, Krakow, pp. 141-160.
33. Swida-Ziemba H. (1997), Czlowiek wewnetrznie zniewolony. Mechanizmy i konsekwencje minionej formacji – analiza psychospoleczna, Zaklad Socjologii Moralnosci i Aksjologii Ogolnej Instytut Stosowanych Nauk Spolecznych University of Warsaw, Warsaw.
34. Trzeciak B. (1998), Relacja panstwo-Kosciol. O polskim Konkordacie '93, Publishing House Kontrast, Warsaw.
35. Zareba S. H. (2003), Dynamika swiadomosci religijno-moralnej mlodziezy w warunkach przemian ustrojowych w Polsce (1988-1998), Zaklad Wydawnictw Statystycznych, Warsaw.
36. Zareba S. H. (2008), W kierunku jakiej religijnosci? Studia nad katolicyzmem polskiej mlodziezy, Zaklad Wydawnictw Statystycznych, Warsaw.