BUDŻET JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO A WIEDZA I AKTYWNOŚĆ LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI

Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego jest bardzo ważnym zagadnieniem zarówno dla całego państwa, jak i dla statystycznego obywatela – mieszkańca danej gminy. To właśnie w ramach tych jednostek, na mocy obowiązującego prawa, mieszkańcy tworzą wspólnoty samorządowe, które są odpowiedzialne za zaspokojenie ich zbiorowych potrzeb wspólnotowych. Realizacjach zadań mających na celu zaspokojenie tych potrzeb ze względu na ograniczoną wielkość środków finansowych pozostających w dyspozycji poszczególnych jednostek samorządowych może wywoływać szereg kontrowersji nie tylko wśród decydentów, ale również wśród poszczególnych mieszkańców lub grup mieszkańców. Dlatego niezwykle istotnym zagadnieniem jest posiadanie przez obywateli odpowiedniego poziomu wiedzy o działalności tych jednostek – przede wszystkim o zasadach i przepisach na podstawie których następuje opracowywanie oraz realizacja ich budżetu. Władze jednostek samorządowych w ramach prowadzonego dialogu z mieszkańcami powinny dokładać szczególnych starań, aby przybliżyć im te zagadnienia, pobudzać ich aktywność oraz starać się włączyć jak największą liczbę mieszkańców do realizacji tych zadań. Przykładem dobrego działania w tym zakresie jest aktywizacja lokalnej społeczności poprzez umożliwienie jej współudziału w tworzeniu wydzielonej części budżetu jednostki samorządowej w ramach tzw. budżetu obywatelskiego. W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych na mieszkańcach południowo-wschodniej Polski dotyczących stanu wiedzy społeczeństwa na temat budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz aktywności członków lokalnej społeczności w zakresie ich udziału w tworzeniu budżetu jednostek samorządowych.

Pełny tekst (pdf)

1. 72 Frequently Asked Questions about Participatory Budgeting. UN-HABITAT, Quito 2004.
2. Sołtysiak M., Suraj M., Engagement of local community members in terms of participatory budgeting based on municipality of Rzeszów. Proceedings 14^thInternational Scientific Conference “Economic Policy in the European Union Member Countries”. Silesian University, Karvina, 2016.
3. Wampler B., A guide to participatory budgeting. http://www.internationalbudget.org/wp-content/uploads/A-Guide-to-Participatory-Budgets.pdf.
4. Wampler B., Participatory Budgeting in Brazil. Contestation, Cooperation, and Accountability. The Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania 2007.
5. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1875).