COPOWSKIE FUNDAMENTY UCZELNI TECHNICZNEJ W RZESZOWIE

Artykuł jest próbą przybliżenia i wyjaśnienia związków przedwojennej inwestycji rządowej – Centralnego Okręgu Przemysłowego – z utworzoną już w kilka lat po II wojnie światowej rzeszowską uczelnią techniczną. Ówczesna Wieczorowa Szkoła Inżynierska, która z czasem usamodzielniała się, ewoluowała i przekształcała się w Wyższą Szkołę Inżynierską, a w końcu w Politechnikę Rzeszowską im. Ignacego Łukasiewicza, miała u swoich podstaw koncepcję uczelni ściśle powiązanej z miejscowym przemysłem, to jest z firmami z całego regionu Polski południowo-wschodniej. Ta dwustronna relacja została utrzymana przez cały czas PRL i nadal jest ważnym elementem strategii Politechniki Rzeszowskiej. Właśnie idea uformowania naukowo-dydaktycznego ośrodka wyniknęła z zapotrzebowania na dobrze przygotowane na miejscu, specjalistyczne kadry inżynierskie. Tekst ukazuje kolejne etapy formowania Centralnego Okręgu Przemysłowego – swego rodzaju polskiej wersji keynesowskiego interwencjonizmu oraz amerykańskiego New Deal’u – i w skrócie opisuje największe i najważniejsze inwestycje tego okresu. Przypomniano również niemałe spory i kontrowersje wokół samej koncepcji, ale też bieżącej oceny COP, poniesionego wysiłku, kosztów i rezultatów. Tym niemniej bezdyskusyjnym, trwałym skutkiem zamysłu rozbudowy własnego, nowoczesnego przemysłu, stała się współczesna Politechnika Rzeszowska, obecnie – już od kilku lat – uczelnia o statusie uniwersytetu technicznego.

Pełny tekst (pdf)

1. Bałda W., Eugeniusz Kwiatkowski: Racjonalista, pragmatyk… romantyk. Stworzył politykę gospodarczą II RP, http://nowahistoria.interia.pl/ii-rzeczpospolita/news-eugeniusz-kwiatkowski-racjonalista-pragmatyk-romantyk-stworz,nId,1500086
2. Bobiński K., COP – przyczyny powstania i warunki rozwoju, Warszawa 1939.
3. Bratkowski S., Fachowiec – nie tylko legenda, http://www.copklaster.pl/cop/cop/eugeniusz_kwiatkowski/stefan_bratkowski___%E2%80%9Efachowiec_%E2%80%93_nie_
   tylko_legenda%E2%80%9D,261,1,0.html
4. Drozdowski M.M., Eugeniusz Kwiatkowski, Wrocław 2001.
5. Garbacz D., Jak powstała Stalowa Wola, w zbiorze: Stalowa wola narodu polskiego..., Stalowa Wola 1987.
6. Kaczmar B., Centralny Okręg Przemysłowy 1937-1939. Komentarz wystawy, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Rzeszów 1987,.
7. Kosieradzki W., Plan Centralnego Okręgu Przemysłowego. Memoriał z 15 listopada 1936 r., Warszawa 1937.
8. Niedzielski R., Kilka słów o wyższej uczelni technicznej w Rzeszowie, „Nowiny Rzeszowskie”, nr 225, 1954.
9. Oczoś K., Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza 1951-2001. Od Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej w Rzeszowie do Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2001.
10. Od niepodległości do nowoczesności. Centralny Okręg Przemysłowy 1937–1939, Stalowa Wola 2007.
11. Radocki H., COP w Polsce. Geneza – terytorium – ludność – gospodarstwo – miasta – COP jako teren inwestycyjny – znaczenie i zadania COP. Mapy orientacyjne. Tablice, Warszawa 1939.
12. Samecki W., Centralny Okręg Przemysłowy 1936–1939, Wrocław 1998.
13. W pięćdziesięciolecie COP. Referaty i komunikaty z sesji naukowej w Sandomierzu 25-26 kwietnia 1988 r., red. J. Gołębiewski, Z. Tabaka, Kraków 1991.
14. W Wieczorowej Szkole Inżynierskiej kształcą się nowe kadry, „Nowiny Rzeszowskie”,
    nr 8, 1954.
15. Wańkiewicz M., Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym, Warszawa 1939.
16. Wańkowicz M., C.O.P. Ognisko siły, Centralny Okręg Przemysłowy, Warszawa 1938.