DYLEMATY WŁADCZEJ POLITYKI: UTYLITARYZM CZY OPORTUNIZM?

W tym roku mija 30 lat z czasu krwawej rzezi w Aden – stolicy nieistniejącego dziś państwa – Ludowej Demokratycznej Republiki Jemenu. Autor artykułu podjął próbę analizy wymienionych wydarzeń z punktu widzenia filozofii i technologii politycznej. Źródłami pracy służyły wspomnienia świadków tej domowej wojny, publikacje naukowe anglojęzycznych i rosyjskojęzycznych badaczy problemu, jak również spostrzeżenia i refleksje samego autora.

Wielka Brytania rządziła Adenem i Południową częścią Półwyspu Arabskiego około 130 lat. Na początku lat 60. w rezultacie udanej walki narodów arabskich za swoje wyzwolenie narodowe, a także wskutek ostrych starć między brytyjskimi wojskami okupacyjnymi i bojownikami południowojemeńskimi władze Londynu doszły do wniosku, że czas najwyższy zostawić Aden, żeby uniknąć jeszcze bardziej krwawych strat. Artykuł przedstawia rozwiązanie tego problemu przez władze angielskie w sposób utylitarystyczny: praktycznie wszystkie środki materialne zostawiono Jemeńczykom, natomiast zarządzanie nimi oddano w ręce „swoich ludzi”, którym początkowo ciężko było znaleźć zamianę.

W latach 1967-1990 w Jemenie Południowym rządzącym był reżim socjalistyczny na wzór radzieckiego. Od początku lat 80. liderem państwa został Ali Nasser Muhammed – ulubieniec Breżniewa, inteligentny, sprytny i przebiegły polityk, zwolennik relatywizmu politycznego. Mianowicie on doprowadził swój kraj do wojny domowej 1986 roku, w której zginęło około 10 tys. ludzi. W artykule przedstawiono przyczyny, przebieg i skutki tej wojny.

Pełny tekst (pdf)

1. Валькова Л., Английская колониальная политика в Адене и Аденских протекторатах, Изд. Наука, Москва 1967.
2. Гусаров В., Аден, Изд. Наука, Москва 1981.
3. Дудченко В., Южный Йемен. Кровавый январь 1986, http://artofwar.ru/d/dudchenko_w_a/text_0050.shtml 15.08
4. Константинов A., Журналист, Изд.Фолио-Пресс, Санкт-Петербург 1992.
5. Новейшая история Йемена, под ред.Л.Валькова, Изд. «Наука», Москва 1984.
6. Полуэктов В., Социализм в арабском мире, Изд. Питер, Санкт-Петербург 2010.
7. Примаков E., Колониальная политика Британии в ХIХ веке, Изд.Мир, Москва 1987.
8. Серебров C., Йемен – проблема сепаратизма на Юге, Бюллетень Института востоковедения РАН,Москва, Т.1, 2015, № 5, с.9.
9. Страны мира. Справочник, Изд. Ранок, Харьков 2000.
10. Холден Д., Прощай Аравия!, Изд. Иностранная литература, Москва 1984.
11. Gawin R.J., Aden under the British Rull, Astra, L 1974.
12. Halliday F., Arabia without sultans, L 1967.
13. The Times, 14.11.1967.
14. https://english.aawsat.com/2010/03/article55251452/a-talk-with-former-south-yemen-president-ali-nasser-muhammad&prev=search,