STYLE I WZORCE BADAŃ MYŚLI POLITYCZNEJ: OD POWIERZCHOWNEJ PREZENTACJI DO DOGŁĘBNOŚCI OGLĄDU NOMOLOGICZNOEKSPLANACYJNEGO

Politolodzy podejmujący się odtwarzania oraz wyjaśnienia typowości i osobliwości
myśli politycznej mogą „pięknie różnić się” jeśli pragną wykreować „politologiczny”
paradygmat badania myśli politycznej, uwzględniający wymogi zwolenników podejścia
utrzymanego w „poetyce” dyscypliny nauki o polityce. To podejście do myśli politycznej,
jako zawężone, oznaczałoby zubożenie jej oglądu i eksplantacji. Ograniczałoby to
politologiczne możliwości poznawcze myśli politycznej w wymiarze diachronicznym i
holistycznym, ponieważ bez inspiracji ze strony innych dyscyplin naukowe oznaczałoby
rezygnację z recepcji wielu kreatywnych oddziaływań poznawczych umożliwiających ogląd
interdyscyplinarny przedmiotu badań. Monodyscyplinarne badania naukowe myśli
politycznej byłoby zawężone i mało innowacyjne.
Osoba badająca myśl polityczną powinna być świadoma, iż nie może nie uwzględniać
oglądu interdyscyplinarnego oraz takich podejść, jak: genetyczne w wymiarze historii
„długiego trwania”, behawioralne, diachroniczno-holistyczne i aksjonormatywne. Owe
podejścia oraz inspiracje interdyscyplinarne powinny umożliwiać integralne i otwarte
badania myśli politycznej przez politologów otwartych na jej szerszy ogląd i eksplantację
wieloaspektową. Nie można zupełnie wyeliminować recepcji wielości inspiracji
poznawczych wywodzących się z innych dyscyplin nauk humanistyczno-społecznych i nie
można wykluczyć odpowiedniej ich adaptacji politologicznej.
Konstatacje sformułowane przez badacza myśli politycznej powinna cechować
odporność na oddziaływanie tendencji ideologicznych, powodujących subiektywną
prezentację danej myśli politycznej. Na takie niebezpieczeństwo może być narażony badacz
myśli politycznej jednego tylko nurtu, gdyż po pewnym czasie może się z nim utożsamić.
Badacz nie powinien on być uwikłany pod względem personalnym w spory ideologiczne
oraz ulegać subiektywnym intencjom ze strony mocodawców politycznych bądź sponsorów
wspierających badania naukowe. Wskutek tego mogłoby dojść do ograniczenia jego
swobody w zakresie analizy i eksplantacji przedmiotu poznania, czyli – myśli politycznej.
Niedopuszczenie do tego umożliwiłoby wykreowania w miarę uniwersalnego paradygmatu
badań myśli politycznej.

Pełny tekst (pdf)

[1] Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1999.
[2] Biały F., „Polityczność’ jako przedmiot poznania politologii, „Refleksje”
2012/6.
[3] Bloch M., Pochwała historii czyli o zawodzie historyka, Kęty 2009.
[4] Chodubski A., Rola jednostki w generowaniu życia politycznego, [w:] J.
Marszałek-Kawa, A. Duszak, Norman Fairclough: Krytyczna analiza
dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, Kraków
2008.
[5] Ehrlich S., Wiążące wzory zachowania. Rzecz o wielości systemów norm,
Warszawa 1995.
[6] Gajda J., Analiza dyskursu i jej zastosowanie w badaniach politologicznych –
wprowadzenie, [w:] Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość. Problemy
badawcze młodych politologów, red. D. Mikucka-Wójtowicz, Kraków 2010.
[7] Grabski A.F., Dzieje historiografii, Poznań 2003.
[8] Halbwachs M., Collecitve memory, London 1978.
[9] Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, Warszawa 2008.
[10]Haywood A., Klucz do politologii. Najważniejsze ideologie, systemy, postaci,
Warszawa 2008.
[11]Hudzik J.P., Kwestia interdyscyplinarności politologii, [w:] Przedmiot poznania
politologii. Podstawy dyscypliny nauki, red. R. Skarzyński, Białystok 2014.
[12] Jabłoński B., Krytyczna analiza dyskursu: refleksje teoretycznometodologiczne,
„Przegląd Socjologii Jakościowej” II/1 (2006).
[13] Jerzmanowska J., Empatia oraz decentracja interpersonalna a radykalność
postaw społecznych, „Psychologia Społeczna” 2013/8.
[14]Klementewicz T., Politologia jako wieloparadygmatyczna struktura wiedzy, „EPoliticon”
2013/5.
[15]Koncepcje modernizacji we współczesnej myśli politycznej, red. R. Bäcker, A.
Wojtas, M. Lisiecki, Toruń 2008.
[16]Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa 2000.
[17]Kucharek G., Polska myśl polityczna po roku 1989, Dębogóra 2009.
[18]Kuhn T., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 1986.
[19]Łyżwa P., Aksjologiczne uwarunkowania polityki jako sfery społecznej – zarys
problemu, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2012/12.
[20]Majcherek J., Źródła relatywizmu z nauce XX wieku. Od teorii względności do
postmodernizmu, Kraków 2004.
[21]Marcińczak S., Świat trzeba przekręcić. Rozmowy o imponderabiliach, Lublin
2013.
[22]Nowak P., Hodowanie troglodytów, Warszawa 2014.
[23]Opałek K., Problemy metodologiczne nauki prawa, Warszawa 1962.
[24]Pasierb B., Polska myśl polityczna okresu II wojny światowej wobec Niemiec,
Poznań 1990.
[25]Pietrzak E., Szczepanik R., Zaorski-Sikora Ł., Aksjologia życia publicznego,
Łódź 2011.
[26]Ponczek E., Polska myśl polityczna: ciągłość tradycji a koherencja
aksjologiczna, [w:] Między otwartą a domkniętą myślą polityczną. Szkice o
najnowszej refleksji politycznej, red. R. Bäcker, J. Marszałek-Kawa, Toruń
2006.
[27]Ponczek E., Wyjaśnianie genetyczne czy ahistoryzm w badaniach
politologicznych, [w:] Problemy badawcze i metodologiczne politologii w
Polsce, red. A.J. Chodubski, M.J. Malinowski, Gdańsk 2006.
[28]Popielski K., Wartości dla życia, Lublin 2008.
[29]Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma wybór, przekł. i wstęp M.A.
Cichocki, Kraków 2000.
[30]Sielski J., Systemy wartości decydenta, [w:] Kultura – Aksjologia – Polityka.
Wzajemne sprzężenia, red. K. Krzysztofek, Toruń 1995.
[31]Skarzyński S., Monizm i pluralizm w rozwoju dyscypliny: politologia i
pseudopolitologia, [w:] Przedmiot poznania politologii. Podstawy dyscypliny
nauki, red. R. Skarzyński, Białystok 2014.
[32]Skarzyński R., Od chaosu do ładu. Carl Schmitt i problem tego, co polityczne,
Warszawa 2012.
[33]Skarzyński S., Podstawowy dylemat politologii III (2014), [w:] Przedmiot
poznania politologii. Podstawy dyscypliny nauki, red. R. Skarzyński, Białystok
2014.
[34]Szacka B., Czas przeszły. Pamięć. Mit, Warszawa 2006.
[35]Szmyd J., Odczytanie współczesności. Perspektywa antropologiczna, etyczna i
edukacyjna, Kraków 2011.
[36]Sztumski J., Społeczeństwo i wartości, Katowice 1992.
[37]Tendencje rozwojowe myśli politycznej i prawnej, red. M. Macielewski, M.
Marszał, M. Sadowski, Wrocław 2014.
[38]Tokarczyk R., Uwagi o przedmiocie współczesnej myśli politycznej, „Studia
Nauk Politycznych” 1986/2.
[39]Wapiński R., Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk
1997.
[40]Wartości społeczne w służbie publicznej, red. L. Dziewięcka-Bokun, K.
Kędzior, Toruń 2009.
[41]Wielowymiarowość politologii, red. A. Chodubski, Toruń 2014.
[42]Woleński J., Posłowie (2014), [w:] Przedmiot poznania politologii. Podstawy
dyscypliny nauki, red. R. Skarzyński, Białystok 2014.
[43]Woleński J., Spór o status metodologiczny nauki o polityce, [w:]
Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych, red. K. Opałek,
Warszawa 1975.
[44]Zieliński H., O potrzebie i trudnościach badania dziejów polskiej myśli
politycznej, [w:] Polska Myśl Polityczna XIX i XX wieku. Polska i jej sąsiedzi,
red. H. Zieliński, Wrocław 1975, t. 1.