NAWOŻENIE PLANTACJI ROŚLIN ENERGETYCZNYCH OSADAMI ŚCIEKOWYMI W POSTACI STAŁEJ – ZAGROŻENIA I NOWE ROZWIĄZANIA

W pracy poruszono problematykę związaną ze stosowaniem komunalnych osadów ściekowych do nawożenia upraw roślin przeznaczonych na cele energetyczne. Główne kryteria, jakie musi spełniać osad ściekowy, aby mógł być dopuszczony do użytkowania jako nawóz, są związane ze stężeniami metali ciężkich, obecnością bakterii z rodzaju Salmonella i liczbą jaj pasożytów jelitowych. Ocena zagrożeń dla środowiska, jakie niesie ze sobą nawożenie osadami z użyciem tradycyjnych maszyn i urządzeń, głównie z rozprzestrzenianiem się patogenów poza wyznaczony areał, determinuje poszukiwanie alternatywnych rozwiązań jego zadawania do gleby. Uwagę skupiono głównie na iniekcji osadów ściekowych w postaci stałej jako najczęstszej formie nawozu tego typu ze względu na odwodnienie osadów w procesach stabilizacji i higienizacji. W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania nowego, chronionego patentem urządzenia do iniekcyjnego dawkowania nawozów w postaci stałej, w tym również osadów ściekowych. Technika iniekcji pozwala na zachowanie wymaganych prawem warunków sanitarnych, co wiążę się z niezwłocznym przykryciem osadu po zadaniu do gleby. Minimalizuje ryzyko skażenia patogenami oraz zwiększa efektywność działania substancji nawozowych na rośliny. Ma to szczególne znaczenie w przypadku uprawy roślin energetycznych, takich jak Wierzba wiciowa  czy Paulownia omszona, gdzie istotne jest uzyskanie dużych przyrostów biomasy w krótkim czasie.

Pełny tekst (pdf)

1. Dmochowska H. (red.): Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2012. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012.
2. Bień J., Neczaj E., Worwąg M., Grosser A., Nowak D., Milczarek M., Janik M.: Kierunki zagospodarowania osadów w Polsce po 2013 roku. Inżynieria i Ochrona Środowiska, t. 14, nr 4, s. 375-384.
3. Kazanowska J., Szaciło J.: Analiza jakości osadów ściekowych oraz możliwości ich przyrodniczego wykorzystania. Acta Agrophysica, t. 19, nr 2, 2012, s. 343-353.
4. Baran S.: Zasoby i gospodarka odpadami organicznymi w Polsce, [w:] Wybrane aspekty zagospodarowania odpadów organicznych a produkcja biomasy wierzby energetycznej, J. Kaniuczak, J. Kostecka, W. Niemiec (red.). Uniwersytet Rzeszowski, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 2005, s. 17-40.
5. Kaniuczak J., Hajduk E., Błażej J., Niemiec W., Jasiński T.: Wybrane właściwości fizykochemiczne i chemiczne odłogu piaszczystego przed aglomeracją osadami ściekowymi, [w:] Wybrane aspekty zagospodarowania odpadów organicznych
6. a produkcja biomasy wierzby energetycznej, J. Kaniuczak, J. Kostecka, W. Niemiec (red.). Uniwersytet Rzeszowski, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 2005,
7. s. 79-100.
8. Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2013 Nr 0, poz. 21).
9. Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z dnia
10. 20 czerwca 2001 r.).
11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr  137, poz. 924).
12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi (Dz. U.02.165.1359 z dnia 4 października 2002 r.).
13. Dyrektywa Rady 86/278/EEC z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie.
14. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada
     
15. 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy.
16. Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów.
17. Papciak D., Zamorska J.: Podstawy biologii i biotechnologii środowiskowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2005.
18. Bień J.B.: Osady ściekowe, teoria i praktyka. Wydaw. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2002.
19. Butarewicz A.: Higieniczne aspekty procesu kompostowania osadów ściekowych. II Międzynarodowa, XIII Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Nowe spojrzenie na osady ściekowe – odnawialne źródła energii”, cz. 1. Wydaw. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2003.
20. Bereza-Boruta B.: Ocena mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza na terenie oczyszczalni ścieków. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, nr 3, 2010,
21. s. 49-57.
22. Kołwzan B., Jadczyk P.,  Pasternak G., Głuszczak J., Pawlik M., Krawczyńska M., Klein J., Rybak J.: Ocena stanu sanitarnego powietrza w otoczeniu wybranej oczyszczalni ścieków. Ochrona Środowiska, t. 34, nr 2, s. 9-14.
23. Marks N.: Maszyny do uprawy, pielęgnacji, nawożenia, siewu, sadzenia i ochrony roślin, cz. I, wyd. II, http://mr.wipie.ur.krakow.pl/index.html (06.08.2013).
24. Niemiec W., Puchała J.: Urządzenie do wprowadzania cieczy pod powierzchnię gleb i łąk, W-39050. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1985.
25. Niemiec W.:  Urządzenie do iniekcyjnego dawkowania do gleby sypkich nawozów organicznych i mineralnych, opis patentu nr 382062. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013.