BADANIA ODKRYWKOWE ZABYTKOWYCH PIWNIC PRZEDPROŻOWYCH W ZACHODNIEJ PIERZEI RYNKU W DUKLI, JAKO PRZYCZYNEK DO PROGRAMU REWITALIZACJI ZESPOŁU STAROMIEJSKIEGO W DUKLI

Referat przedstawia wybrane wyniki i wnioski z badań archeologiczno-architektonicznych w obrębie płyty rynku w Dukli. Prezentuje wybrane aspekty projektu rewitalizacji zespołu rynkowego, mającego na celu zabezpieczenie, wyartykułowanie i udostępnienie zabytkowych piwnic dla ruchu turystycznego. Opisuje metody odkrywkowych badań poligonowych i prac gabinetowych wykonanych
w czasie realizacji projektu. Opracowanie pokazuje przekrój prac badawczych i projektowych rozpoczynających się od badań georadarowych, przez penetracje funkcjonujących i nigdzie nieudokumentowanych zabytkowych piwnic kamiennych w obrębie zespołu rynkowego. Następnie opisuje badania odkrywkowe i inwentaryzacyjne zachowanych piwnic, w domniemaniu, przedprożowych w pierzei zachodniej, połączone z odwiertami kontrolnymi w obrębie placu. Działanie te służyły wykonaniu dokumentacji architektoniczno-budowlanej rewitalizacji zespołu rynkowego, oraz hipotetycznej rekonstrukcji modelowej drewnianego miasta rynkowego. W referacie starano się ująć problematykę badań georadarowych, wykonanych przez dwie niezależne ekipy badawcze. W ich wyniku uzyskano różne interpretacje wyników badań, które okazały się mylące i nie miały odzwierciedlenia w rzeczywistości. W referacie prezentujemy również nietypową formę badań odkrywkowych i penetracyjnych w obrębie częściowo zasypanych piwnic pierzei zachodniej, mających na celu udostępnienie zespołu 6 komór piwnicznych do przyszłego użytkowania. We wnioskach postarano się wysnuć wnioski z analizy układu odkrytych i zinwentaryzowanych piwnic, oraz wyników badań nad formą i funkcją renesansowego domu przyrynkowego prowadzonych w czasie przygotowywanej przez autora pracy doktorskiej. Wnioski te mają po konsultacjach pozwolić na wykonanie hipotetycznej rekonstrukcji modelowej dawnego miasta rynkowego, jako jednej z najciekawszych atrakcji turystycznych programu rewitalizacji zespołu staromiejskiego w Dukli. 

Pełny tekst (pdf)

[1] Kiryk F., Rozwój urbanizacji Małopolski XIII-XVI w. Wydawnictwo Wyższej Szkoły pedagogicznej w Krakowie. Kraków 1985.

[2] Kuśnierz-Krupa D., Jaśliska w średniowieczu na tle miast dawnego powiatu bieckiego. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2013.

[3] Morawska J., Dukla. Miasto na rubieżach Rzeczypospolitej. Zarys dziejów Dukli do 1939 r. Wydawnictwo Ruthenus, Dukla 2008.

[4] Swieykowski E., Studya do historii sztuki i kultury wieku XVIII w Polsce, Tom I, monografia Dukli, Nakładem Akademii Umiejętności, Kraków 1903.

[5] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom II z 1881 r.

[6] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom XV cz. 2 z 1902 r.