WYBRANE UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO DZIAŁANIA OPERATORÓW SYSTEMÓW KOMUNALNYCH

Systemy komunalne zaopatrzenia w wodę, gaz ziemny i ciepło przynależą do infrastruktury krytycznej aglomeracji miejskich. Wiąże się to z niezawodnością
i bezpieczeństwem ich funkcjonowania. Operatorzy tych systemów są narażeni na różnego rodzaju ryzyko. Sytuacjom kryzysowym towarzyszy deficyt czasu podczas wykonywania operacji decyzyjnych oraz zwiększenie jakości i liczby ich wykorzystania. W związku z tym dużą wagę przykłada się do ergonomiczno-organi-
zacyjnych uwarunkowań działania tych systemów. Scharakteryzowano następujące warunki środowiska pracy: hałas, oświetlenie, promieniowanie, drgania i mikroklimat. Eliminacji błędów decyzyjnych operatora sprzyjają automatyzacja procesów i techniki informatyczne. Strukturalna hierarchia działania wyróżnia trzy poziomy: strategii, procedury i techniki. Przechodzenie od techniki do strategii jest związane z wnioskowaniem indukcyjnym, przechodzenie od strategii do techniki zaś z wnioskowaniem dedukcyjnym. W pracy przeanalizowano również czynniki mające wpływ na skuteczność podejmowanych decyzji. Odniesiono się także do percepcji podejmowania ryzyka przez operatora. Towarzyszy temu stresogenność decyzji operatorskich typu strategicznego, od których zależy bezpieczeństwo ludzi w stopniu bez porównania większym niż podejmowanie decyzji o charakterze rutynowym. Stworzenie operatorowi dogodnych warunków pracy stanowi podstawowy warunek uzyskania wymaganej skuteczności działania całego systemu. Do oceny jakości funkcjonowania operatora można wykorzystywać metody symulacyjne i analityczne.

Pełny tekst (pdf)

1. Iwanejko R., Lubowiecka T.: Analiza ryzyka jako narzędzie planistyczno-decy-
   zyjne w wodociągach. Mat. konf. VI Międzynarodowej, XVIII Krajowej Konfe-
   rencji Naukowo-Technicznej „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”.
   Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Poznań 2004, s. 547-558.
2. Rak J.: Ryzyko w funkcjonowaniu operatora SZW – analiza ergonomiczna. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 6, 2003, s. 211-214.
3. Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Człowiek – dyspozytor systemu jako element wpływający na jego bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo i niezawodność
   działania systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych i centralnego
   ogrzewania. Konferencja Naukowo-Techniczna. PZITS O/Kraków, Zakopane 1997, s. 7-22.
4. Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Niezawodność człowieka w bio-
   technicznym systemie zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę miast i wsi”. PZITS O/Poznań, Poznań 1998, s. 9-22.
5. Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko w podejmowaniu decyzji w systemach
   zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. XVII Krajowej Konferencji „Zaopatrzenie w wo-
   dę, jakość i ochrona wód”. Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Gdańsk, Poznań 2002,
   s. 1043-1054.
6. Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko produkcyjne, jako element wspomagający
   podejmowanie decyzji. Mat. konf. „Strategie zarządzania ryzykiem w przedsiębior-
   stwie”. Bydgoszcz 2004, s. 321-330.
7. Iwanejko R., Bajer J., Lubowiecka T.: Uaktualnienie decyzji w systemie zaopatrze-
   nia w wodę na podstawie dodatkowych informacji. Mat. konf. IV Ogólnopolskiej
   Konferencji Naukowo-Technicznej „Postęp w inżynierii środowiska”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, s. 63-74.
8. Tytyk E.: Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1996.
9. Kołodziński E.: Komputerowe wspomaganie procesów imformacyjno-decyzyjnych ratownictwa. Mat. konf. „Zarządzanie kryzysowe – Ratownictwo w sytuacjach kry-
   zysowych”. Wydaw. Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2004, s. 165-175.
10. PN-E-02033: Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
11. Donigiewicz A.: Modelowanie interakcji człowiek-komputer. Problemy oceny jakości i niezawodności. Wydaw. IAiR, Warszawa 2002.
12. Rak J., Boryczko K.: Sposób oceny niezawodności operatora SZW metodą drzewa zdarzeń z możliwością poprawy popełnionego błędu. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 9, 2009, s. 47-49.
13. Rak J., Boryczko K.: Odporność systemu zaopatrzenia w wodę na współczesne zagrożenia terrorystyczne. Mat. XXXVII Zimowej Szkoły Niezawodnościowej. Wydaw. Politechniki Warszawskiej, Szczyrk 2009.
14. Rak J.: Rozważania na temat błędów pierwszego i drugiego rodzaju w aspekcie zaopatrzenia w wodę. Instal, nr 6, 2009, s. 45-49.

    Iwanejko R., Lubowiecka T.: Analiza ryzyka jako narzędzie planistyczno-decy-
    zyjne w wodociągach. Mat. konf. VI Międzynarodowej, XVIII Krajowej Konfe-
    rencji Naukowo-Technicznej „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”.
    Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Poznań 2004, s. 547-558.
    Rak J.: Ryzyko w funkcjonowaniu operatora SZW – analiza ergonomiczna. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 6, 2003, s. 211-214.
    Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Człowiek – dyspozytor systemu jako element wpływający na jego bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo i niezawodność
    działania systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych i centralnego
    ogrzewania. Konferencja Naukowo-Techniczna. PZITS O/Kraków, Zakopane 1997, s. 7-22.
    Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Niezawodność człowieka w bio-
    technicznym systemie zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę miast i wsi”. PZITS O/Poznań, Poznań 1998, s. 9-22.
    Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko w podejmowaniu decyzji w systemach
    zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. XVII Krajowej Konferencji „Zaopatrzenie w wo-
    dę, jakość i ochrona wód”. Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Gdańsk, Poznań 2002,
    s. 1043-1054.
    Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko produkcyjne, jako element wspomagający
    podejmowanie decyzji. Mat. konf. „Strategie zarządzania ryzykiem w przedsiębior-
    stwie”. Bydgoszcz 2004, s. 321-330.
    Iwanejko R., Bajer J., Lubowiecka T.: Uaktualnienie decyzji w systemie zaopatrze-
    nia w wodę na podstawie dodatkowych informacji. Mat. konf. IV Ogólnopolskiej
    Konferencji Naukowo-Technicznej „Postęp w inżynierii środowiska”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, s. 63-74.
    Tytyk E.: Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1996.
    Kołodziński E.: Komputerowe wspomaganie procesów imformacyjno-decyzyjnych ratownictwa. Mat. konf. „Zarządzanie kryzysowe – Ratownictwo w sytuacjach kry-
    zysowych”. Wydaw. Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2004, s. 165-175.
    PN-E-02033: Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
    Donigiewicz A.: Modelowanie interakcji człowiek-komputer. Problemy oceny jakości i niezawodności. Wydaw. IAiR, Warszawa 2002.
    Rak J., Boryczko K.: Sposób oceny niezawodności operatora SZW metodą drzewa zdarzeń z możliwością poprawy popełnionego błędu. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 9, 2009, s. 47-49.
    Rak J., Boryczko K.: Odporność systemu zaopatrzenia w wodę na współczesne zagrożenia terrorystyczne. Mat. XXXVII Zimowej Szkoły Niezawodnościowej. Wydaw. Politechniki Warszawskiej, Szczyrk 2009.
    Rak J.: Rozważania na temat błędów pierwszego i drugiego rodzaju w aspekcie zaopatrzenia w wodę. Instal, nr 6, 2009, s. 45-49.

15. Iwanejko R., Lubowiecka T.: Analiza ryzyka jako narzędzie planistyczno-decy-
    zyjne w wodociągach. Mat. konf. VI Międzynarodowej, XVIII Krajowej Konfe-
    rencji Naukowo-Technicznej „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”.
    Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Poznań 2004, s. 547-558.
16. Rak J.: Ryzyko w funkcjonowaniu operatora SZW – analiza ergonomiczna. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 6, 2003, s. 211-214.
17. Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Człowiek – dyspozytor systemu jako element wpływający na jego bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo i niezawodność
    działania systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych i centralnego
    ogrzewania. Konferencja Naukowo-Techniczna. PZITS O/Kraków, Zakopane 1997, s. 7-22.
18. Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Niezawodność człowieka w bio-
    technicznym systemie zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę miast i wsi”. PZITS O/Poznań, Poznań 1998, s. 9-22.
19. Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko w podejmowaniu decyzji w systemach
    zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. XVII Krajowej Konferencji „Zaopatrzenie w wo-
    dę, jakość i ochrona wód”. Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Gdańsk, Poznań 2002,
    s. 1043-1054.
20. Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko produkcyjne, jako element wspomagający
    podejmowanie decyzji. Mat. konf. „Strategie zarządzania ryzykiem w przedsiębior-
    stwie”. Bydgoszcz 2004, s. 321-330.
21. Iwanejko R., Bajer J., Lubowiecka T.: Uaktualnienie decyzji w systemie zaopatrze-
    nia w wodę na podstawie dodatkowych informacji. Mat. konf. IV Ogólnopolskiej
    Konferencji Naukowo-Technicznej „Postęp w inżynierii środowiska”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, s. 63-74.
22. Tytyk E.: Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1996.
23. Kołodziński E.: Komputerowe wspomaganie procesów imformacyjno-decyzyjnych ratownictwa. Mat. konf. „Zarządzanie kryzysowe – Ratownictwo w sytuacjach kry-
    zysowych”. Wydaw. Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2004, s. 165-175.
24. PN-E-02033: Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
25. Donigiewicz A.: Modelowanie interakcji człowiek-komputer. Problemy oceny jakości i niezawodności. Wydaw. IAiR, Warszawa 2002.
26. Rak J., Boryczko K.: Sposób oceny niezawodności operatora SZW metodą drzewa zdarzeń z możliwością poprawy popełnionego błędu. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 9, 2009, s. 47-49.
27. Rak J., Boryczko K.: Odporność systemu zaopatrzenia w wodę na współczesne zagrożenia terrorystyczne. Mat. XXXVII Zimowej Szkoły Niezawodnościowej. Wydaw. Politechniki Warszawskiej, Szczyrk 2009.
28. Rak J.: Rozważania na temat błędów pierwszego i drugiego rodzaju w aspekcie zaopatrzenia w wodę. Instal, nr 6, 2009, s. 45-49.

    Iwanejko R., Lubowiecka T.: Analiza ryzyka jako narzędzie planistyczno-decy-
    zyjne w wodociągach. Mat. konf. VI Międzynarodowej, XVIII Krajowej Konfe-
    rencji Naukowo-Technicznej „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”.
    Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Poznań 2004, s. 547-558.
    Rak J.: Ryzyko w funkcjonowaniu operatora SZW – analiza ergonomiczna. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 6, 2003, s. 211-214.
    Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Człowiek – dyspozytor systemu jako element wpływający na jego bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo i niezawodność
    działania systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych i centralnego
    ogrzewania. Konferencja Naukowo-Techniczna. PZITS O/Kraków, Zakopane 1997, s. 7-22.
    Wieczysty A., Lubowiecka T., Iwanejko R.: Niezawodność człowieka w bio-
    technicznym systemie zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę miast i wsi”. PZITS O/Poznań, Poznań 1998, s. 9-22.
    Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko w podejmowaniu decyzji w systemach
    zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. XVII Krajowej Konferencji „Zaopatrzenie w wo-
    dę, jakość i ochrona wód”. Wydaw. PZITS O/Wielkopolski, Gdańsk, Poznań 2002,
    s. 1043-1054.
    Iwanejko R., Lubowiecka T.: Ryzyko produkcyjne, jako element wspomagający
    podejmowanie decyzji. Mat. konf. „Strategie zarządzania ryzykiem w przedsiębior-
    stwie”. Bydgoszcz 2004, s. 321-330.
    Iwanejko R., Bajer J., Lubowiecka T.: Uaktualnienie decyzji w systemie zaopatrze-
    nia w wodę na podstawie dodatkowych informacji. Mat. konf. IV Ogólnopolskiej
    Konferencji Naukowo-Technicznej „Postęp w inżynierii środowiska”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, s. 63-74.
    Tytyk E.: Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1996.
    Kołodziński E.: Komputerowe wspomaganie procesów imformacyjno-decyzyjnych ratownictwa. Mat. konf. „Zarządzanie kryzysowe – Ratownictwo w sytuacjach kry-
    zysowych”. Wydaw. Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2004, s. 165-175.
    PN-E-02033: Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
    Donigiewicz A.: Modelowanie interakcji człowiek-komputer. Problemy oceny jakości i niezawodności. Wydaw. IAiR, Warszawa 2002.
    Rak J., Boryczko K.: Sposób oceny niezawodności operatora SZW metodą drzewa zdarzeń z możliwością poprawy popełnionego błędu. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, nr 9, 2009, s. 47-49.
    Rak J., Boryczko K.: Odporność systemu zaopatrzenia w wodę na współczesne zagrożenia terrorystyczne. Mat. XXXVII Zimowej Szkoły Niezawodnościowej. Wydaw. Politechniki Warszawskiej, Szczyrk 2009.
    Rak J.: Rozważania na temat błędów pierwszego i drugiego rodzaju w aspekcie zaopatrzenia w wodę. Instal, nr 6, 2009, s. 45-49.