BADANIA ZAWARTOŚCI RTĘCI W PŁYTACH GIPSOWO-KARTONOWYCH I GIPSACH

W artykule przedstawiono wyniki badań zawartości rtęci w płytach gipsowo-kartonowych wykorzystywanych w budownictwie. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na problem jakim jest bardzo duża koncentracja rtęci w w/w płytach, które są powszechnie stosowane w budownictwie. Płyty gipsowo-kartonowe są obecnie najpopularniejszym materiałem od wykańczania pomieszczeń w tzw. suchej zabudowie. Gips zawarty w tychże płytach pochodzi głównie z instalacji mokrego odsiarczania spalin (IOS) i jako taki jest obarczony ładunkiem rtęci, który został usunięty ze strumienia spalin w IOSie. Do badań wykorzystano 4 płyty gipsowo-kartonowe, różnych producentów, zakupione w marketach budowlanych w Częstochowie, oraz dwie próbki gipsu budowlanego. Wyniki badań zawartości rtęci przeprowadzono przy, użyciu spektrometru Lumex RA-915+ z przystawką pirolityczną RA-91C. Uzyskane wyniki pokazują, że średnia zawartość rtęci w płytach jest na bardzo wysokim poziomie i wynosiła od 227 do 458 ng/g. Zawartość rtęci w gipsie budowlanym wynosiła od 57 do 305 ng/g. Przeprowadzono także badania polegające na poddaniu wycinka płyty działaniu temperatury. Wycinek płyty ogrzewano ze stałą szybkością, jednocześnie mierząc ilość uwolnionej rtęci. Wyniki pokazały, że emisja rtęci następowała w temperaturach od 150 do 300^oC, przy czym maksima emisji były w temperaturach 190 i 270^oC. Taka temperatura uwalniania rtęci świadczy, że rtęć zawarta w płytach gipsowo-kartonowych jest głównie w związku HgS.

Pełny tekst (pdf)

[1]   Tomeczek J., Gradoń B., Rozpondek M.: Redukcja emisji zanieczyszczeń z procesów konwersji paliw i odpadów, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2009.

[2]   Kuropka J.: Technologie oczyszczania gazów z dwutlenku siarki i tlenków azot, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2012.

[3]   Grudziński Z.: Fakty: Węgiel - Energetyka w Polsce, Instytut GSMiE PAN - Kraków 2015.

[4]   Szlugaj J., Naworyta W.: Analiza zmian podaży gipsu w Polsce w świetle rozwoju odsiarczania spalin w elektrowniach konwencjonalnych, Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management, vol. 31, no. 2, pp. 93-108.

[5]   United Nations Environmental Programme, Global Mercury Assessment, UNEP Chemicals, Geneva, 2013.

[6]   Wichliński M., Kobyłecki R., Bis Z., The investigation of the mercury contents in Polish coal samples, Archives of Environmental Protection vol. 39, no. 2, 2013.

[7]   Galbreath KC, Zygarlicke CJ. Mercury transformation in coal combustion flue gas. Fuel Processing Technology 2000; 65-66, pp. 289-310.

[8]   Senior C.L., Sarofim A.F., Zeng T.F., Helble J.J., Mamani-Paco R., Gas-phase transformations of mercury in coal-fired power plants, Fuel Processing Technology 63, 2000 pp. 197-213.

[9]   https://www.pharosproject.net/blog/show/40/mercury-contamination-drywall {dostęp 28.05.2016 r.}.

[10]   Coal Combustion Residual Beneficial Use Evaluation: Fly Ash Concrete and FGD Gypsum Wallboard, United States Environmental Protection Agency, 2014.

[11]   Sanderson J., Blythe G.M., Richardson M.: Fate of Mercury in Synthetic Gypsum Used for Wallboard Production, National Energy Technology Laboratory, U.S. Department of Energy, 2008.