INTENSYWNA ZABUDOWA A OCHRONA WALORÓW KRAJOBRAZU

Czy za pomocą ustaw da się wymusić dobrą architekturę? Zestawione w tytule dwa pojęcia postrzega się powszechnie jako stojące w opozycji. Ochrona krajobrazu polega bowiem głównie na ograniczeniach stawianych zabudowie, zaś zabudowa intensywna jest pojmowana jako zjawisko wobec niej (ochrony) przeciwstawne. Chciałbym poniżej omówić kilka aspektów architektury, które nie dają się łatwo (a może wcale) wymusić za pomocą formalno-prawnych ograniczeń. Zależy mi na nie traceniu z oka kwestii zasadniczej: jaki jest cel wprowadzania restrykcji? W jaki sposób mogą wpłynąć na jakość życia? Kwestię tę można też ująć następująco: jak mogłaby wyglądać architektura, gdyby jej barierą był (tylko) stan dostępnych technologii budowlanych? Postawienie sprawy w ten sposób nie daje doraźnych łatwych recept na dobre projektowanie. Jednak uważam je za celowe, gdyż skłania do szerszego widzenia problemu, w sposób łączący podejścia humanistyczne i techniczne. Mimo prowadzonej obecnie ochrony krajobrazu postępuje zanik punktów widokowych. Przynajmniej w tym przypadku jest ona nieskuteczna. Nie istnieje ochrona widoku z okna, mogącego jednak zniweczyć walory skądinąd dobrej architektury. Zabudowa o zwiększonej intensywności niekoniecznie jest dla krajobrazu złem, o ile może stanowić alternatywę dla zaśmiecania terenu wszechobecną zabudową rozproszoną.

Pełny tekst (pdf)

[1] Bogdanowski J., Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Kraków 1976.

[2] Celadyn W., Architektura a systemy roślinne; studium relacji pomiędzy elementami architektonicznymi a roślinnymi, PK, Kraków 1992.

[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 roku zmieniające rozporządzenie
w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki I ich usytuowanie.

[4] Marcinkowski R., Dokąd zmierza architektura XXI stulecia, Kraków, miesięcznik Arkada nr 1/1996.

[5] Marcinkowski R., „Deweloping” jako czynnik degradacji miasta, [w:] Zmiany
w przestrzeni współczesnych miast, Uniwersytet Rzeszowski 2016.

[6] Okolice Krakowa, mapa turystyczna, wydawnictwo Compass, Kraków 2006.

[7] Peters P., Rosner R., Małe zespoły mieszkaniowe, Arkady 1983.

[8] Seruga W., Zrównoważone środowisko mieszkaniowe w dydaktyce Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Czasopismo Techniczne PK, 2007.

[9] http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/401093,mieszkancy-wsi-mlodsi-niz-mieszkancy-miast-kobietya-wsiach-rodza-wiecej-dzieci-ludzie-rzadziej-uciekaja-ze-wsi.html, wrzesień 2016.

[10] http://wiadomosci.onet.pl/kraj/rzeczpospolita-wielka-ucieczka-poza-miasto/md4mb, wrzesień 2016.