ANALIZA ZANIECZYSZCZENIA GLEBY ZAKŁADAMI PRZEMYSŁOWYMI NA PODKARPACIU

W artykule prezentowano źródła zanieczyszczenia i zagrożenia gleby w województwie podkarpackim. Czynnikami wpływającymi na stan chemiczny gleb, jest stopień uprzemysłowienia terenu, natężenie ruchu drogowego, gęstość zaludnienia, struktura powierzchniowa miasta, gospodarka odpadowo-ściekowa, mikroklimat oraz rodzaj i gatunek gleb. Zakłady przemysłowe oraz komunikacja emitują najwięcej pyłowych i gazowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych nie wywołuje bezpośrednio widocznych skutków w zmianach profilów glebowych, ale ich pośrednie oddziaływanie może mieć duży wkład. W województwie podkarpackim występują liczne zakłady przemysłowe, które są potencjalnym zagrożeniem dla środowiska glebowego. Największa ilość zanieczyszczeń dostaje się do gleby wraz ze ściekami, pyłami, gazami oraz ciekłymi i stałymi odpadami, generowanymi przez przemysł. Zanieczyszczenia te zawierają głównie metale ciężkie czy sole. Poważnym źródłem zanieczyszczeń gleb mogą być występujące na Podkarpaciu zakłady dużego oraz zwiększonego ryzyka, w których przerabiane są w instalacjach produkcyjnych ogromne ilości substancji niebezpiecznych. Zagrożeniem jest także magazynowanie substancji toksycznych oraz ich transport. W artykule pokazana zawartość metali ciężkich w glebach Podkarpacia w 2011-2014 latach, zawartość gazów i pyłów emitowanych z zakładów przemysłowych, ilość gruntów zdegradowanych oraz zdewastowanych na Podkarpaciu. Pokazano, że stan gleby w województwie podkarpackim jest na ogół dobry. Jednak występują tu gleby zakwaszone, wymagające nieraz natychmiastowego wapnowania, oraz gleby zanieczyszczone substancjami chemicznymi. Grunty zdewastowane oraz degradowane powstawały głównie w wyniku działalności górnictwa oraz kopalnictwa surowców. W województwie podkarpackim dotyczyło to głównie gruntów z terenów poeksploatacyjnych górnictwa siarkowego.

Pełny tekst (pdf)

[1] Greinert A., Ochrona i rekultywacja terenów zurbanizowanych, Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra 2000.

[2] Dojlido J., Praca zbiorowa, Ekologia i ochrona środowiska, Wydawnictwo Politechnika Radomska, Radom 1997.

[3] Kowalik P., Ochrona środowiska glebowego, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1999.

[4] Greinert A., Ochrona gleb, Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra 1998.

[5] Nemerow N. L., Aquardy F. J., Sullivan P., Environmental engenineering, John Wiley & Sons, Inc. 2009.

[6] Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2011 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów 2012.

[7] Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów 2013.

[8] Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2013 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów 2014.

[9] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001r, nr 62, poz. 627).

[10] Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T., Kompendium wiedzy o ekologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań 1999.

[11] Gajdnik B., Wyścicki A., Wybrane aspekty ochrony środowiska i zarządzania środowiskowego, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.

[12] Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Program monitoringu jakości środowiska województwa rzeszowskiego do 1997 roku, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Rzeszów 1995.

[13] Wnuk Z., Wieczorek S., Wybrane zagadnienia z ekologii i ochrony środowiska, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 1998.