KONCEPCJA REWITALIZACJI FARY W GUBINIE. PRÓBA WYKORZYSTANIA ENERGII SŁONECZNEJ W PROCESIE ADAPTACJI ZABYTKOWEGO KOŚCIOŁA NA CENTRUM KULTURY I KOMUNIKACJI

Artykuł prezentuje próbę wykorzystania energii odnawialnej (słonecznej) przy
adaptacji Fary Gubińskiej na funkcje Centrum Kultury i Dialogu. Wieloletni proces
ratowania i rewitalizacji późnogotyckiego kościoła doprowadził do przeprowadzenia
konkursu urbanistyczno – architektonicznego mającego umożliwić wykorzystanie
znajdującej się dziś w ruinie budowli fary przez mieszkańców miast
Gubina i Guben. Gotycki kościół stanowi ważny element krajobrazu pogranicza
polsko – niemieckiego. Wieloletnie badania dostarczyły wiedzy o licznych fazach
powstawania i przebudowy budynku kościoła. Problem wprowadzania proekologicznych
rozwiązań związanych z produkcją energii odnawialnej przy projektowaniu
w obrębie zabytkowych budynków i zespołów jest tematem bardzo aktualnym.
Polityka promowania rozwiązań proekologicznych coraz częściej wpływa
na projektowanie konserwatorskie. Poszukiwania rozwiązań celem połączenia
nowoczesnej technologii i zabytkowych wartości dają bardzo różnorodne rozwiązania.
W przypadku koncepcji adaptacji średniowiecznej fary zabytkowe i architektoniczne
wartości budowli wymusiły poszukiwanie nie ingerującego w bryłę
budynku sposobu umiejscowienia instalacji paneli fotowoltaicznych (pod przeźroczystym
pokryciem dachowym). Prezentowany eksperyment pokazał możliwość
niestandardowego podejścia do próby połączenia nowoczesnych technologii
z historyczną bryłą obiektu. Pomimo prób minimalizowania wpływu nowych instalacji
na obiekt zabytkowy najlepszym rozwiązaniem pozostaje właściwe kształtowanie
formy i poszukiwanie takiego programu funkcjonalnego dla obiektu, który
wykorzysta jego atuty, oraz lokowanie zaawansowanych technologicznie
funkcji poza obiektami zabytkowymi. Efekt wprowadzania do zabytkowych
obiektów nowoczesnych, „proekologicznych” instalacji jest zwykle kontrowersyjny.
Pytanie czy jest to właściwe rozwiązanie czy tylko chwilowa moda.

Pełny tekst (pdf)

[1] G. Domański: ”Początki Gubina i jego fary” w: Ruiny zabytków sakralnych –
ochrona i adaptacja do nowych funkcji – materiały z międzynarodowej konferencji
naukowej Gubin 6-8 .11.2008 r.
[2] C. Lasota, J. Rozpędowski: Rozwój przestrzenny kościoła parafialnego w Gubinie,
Prace Naukowe Instytutu Architektury Sztuki i Techniki Nr 13/ 1980
[3] M. Małachowicz, Badania architektoniczne Fary Gubińskie w 2008 roku, Wrocław
– Gubin 2008, maszynopis. Praca konkursowa z lipca 2013 r. wykonana przez zespół
Autorskiej Pracowni arch. Macieja Małachowicza - regulamin konkursu wraz
z załącznikami.