SELECTED RESIDENCES IN THE ZAMOŚĆ ENTAIL – THE STATE OF PRESERVATION AND THE PROBLEMS OF PROTECTION OF THE ESTATES

The cultural landscape of the Lubelskie Region is a subject to irreversible changes. Urban transformation of the structure and architecture of the cities of the Lubelskie Region, the new character and organization of urban space, changes in ownership and subdivision of historical residences including historical parks, palaces and manors are the processes that take place in the space and landscape of the Lublin Voivodeship. The research paper concerns the area of the former Zamość Entail (the Zamoyski Family Fee Tail), which was founded in the Lublin area as early as in 16^th century. The article presents the results of the survey of the architecture of the selected residences and their surrounding buildings. It focuses on the subject of protection and current state of preservation of the estates that constitute the cultural heritage of the Zamość Region.

Full text (pdf)

1. B. Stanek-Lebioda, Zachowane dwory ziemiańskie Lubelszczyzny – nie wszystko minęło, [in:] Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie, The materials from the scientific session organized in the Zamoyski Museum in Kozłówka, elaborated by Róża Maliszewska, the Zamoyski Museum in Kozłówka, (2001), p. 100.
2. Raport o stanie zachowania zabytków nieruchomych w województwie lubelskim, Zabytki wpisane do rejestru zabytków – The report of the state of preservation of the monuments in the Lublin Voivodeship (A and C register volumes), Warszawa, (2017), p. 30, 31, 34, 59–63.
3. J. Petera, Wiejskie dworki drewniane na Lubelszczyźnie, [in:] Z Zagadnień Kultury Ludowej, T.,(1978), p. 177–179, 90–155.
4. The design of the palace is associated to Bernard Merytyn [after:] J. Kowalczyk, Zainteresowania i działalność architektoniczna Ordynatów Zamoyskich XVIII wieku, [in:] Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie, Materials from the 2nd scientific session organized in the Zamoyski Museum in Kozłówka, 22-24 May 2002, the Zamoyski Museum in Kozłówka, (2003), p. 104.
5. D. Fijałkowski, M. Kseniak, Parki wiejskie Lubelszczyzny, Stan ochrona i rewaloryzacja biocenotyczna, Warszawa, (1982), p. 36.
6. B. Kwiatkowski w publikacji Folwarki Lubelszczyzny: historia rozwoju i zabudowy, Lublin: Politechnika Lubelska, (2012), p. 7, 68 it is estimated that in the turn of 19th and 20th century the number of manors and farm complexes in the Lubelskie Region was 645 and the rotation of the owners was 50%.
7. J. Górak, Przyczynki do architektury dworów na Lubelszczyźnie, {in:} Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie, Materials from the 2nd scientific session organized in the Zamoyski Museum in Kozłówka, 22-24 May 2002, the Zamoyski Museum in Kozłówka, (2003), p. 236. In this article Jan Dworak presented table with results of the survey on the number of bricked and wooden manors – 425, inexistent – 236 and unrecognized – 234.
8. M. Kowalski, Państwo magnackie w strukturach polityczno – administracyjnych Rzeczpospolitej Szlacheckiej na przykładzie Ordynacji Zamoyskiej, in: Przegląd geograficzny, (2009, 81,2), p. 182–184, 186.
9. M. Kozaczka, Ordynacja Zamojska 1919–1945, Norbertinum, Lublin, (2003), M. Kozaczka, Poczet Ordynatów Zamoyskich, Norbertinum, Lublin, (2004).
10. D. Kawałko, Klemensów zespół pałacowo – parkowy, Biuro badań i dokumentacji zabytków, Zamość, (1986), p. 7.
11. A. Ciurysek, Zamoyscy znów w pałacu, [in:] Nowy Kurier Zamojski, 14.03.2017
12. http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/ziemianstwo-na-lubelszczyznie-majatek-sol/, acces: 29.06.2018.
13. J. Petera, Nieznane i zapomniane dworki drewniane na Lubelszczyźnie, Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, (2001), p. 126.
14. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, edited by F. Sulmirski, B. Chlebowski, W. Walewski, Vol. V, Warszawa, (1880), p. 824–825.
15. http://www.lukowa.pl/index.php/historia-lukowej, access: 29.06.2018.
16. J. Górak, Nieznane dworki Lubelszczyzny, Studia i Materiały Lubelskie, (1986), Vol. 11, 177–179.